Eski Rus casusu Sergei Skripal'in İngiltere'nin Salisbury kentinde zehirlenmesiyle başlayan casus krizi tüm dünyaya yayılıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, 60 Rusya vatandaşını 'casus' olarak niteleyerek sınır dışı ettiğini duyurdu. ABD'li yetkililer kararın Rusya'nın ABD'deki istihbarat faaliyetlerinin saldırganlaşması üzerine alındığını duyurdu. ABD öte yandan Seattle'daki Rusya Konsolosluğunu kapatma kararı aldı.
Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, ABD'nin bu kararı Rusya'nın Birleşik Krallık topraklarında kimyasal madde kullanması nedeniyle aldığını söyledi.
Sınır dışı kararınınn New York'ta bulunan BM temsilciliğinde görev yapan 12 Rus diplomatı da kapsadığı belirtildi.
Kanada'dan da benzer bir hamle geldi. Kanada Dışişleri Bakanlığı, bu hafta içerisinde 4 Rus diplomatın ülkeden ayrılacağını açıkladı.
Almanya 4, Hollanda 2, İtalya 2, Ukrayna 13, Çekya 3, Litvanya 3 ve Letonya 1 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıkladı. Litvanya, 44 Rus vatandaşının ülkeye girişini yasaklarken, Estonya Rusya'nın savunma ateşesinin sınır dışı edileceği açıklamasını yaptı.
Reuters’ın haberinde, Fransız diplomatik kaynakları da Rus diplomatların sınır dışı edileceğini açıkladı. Reuters’a konuşan kaynaklar 4 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıklarken, “1 hafta içerisinde sınır dışı edilecekler” ifadesi kullanıldı.
Romanya, Hırvatistan ve Finlandiya da birer Rus diplomatın sınır dışı edileceğini duyurdu.
Almanya'dan İngiltere'ye destek
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, bakanlığın resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Salisbury'deki zehirleme olayının aydınlatılmasına ilişkin Rusya'nın hala katkı sağlamaması yüzünden Almanya'nın bugün 4 Rus diplomatı sınır dışı ettiğini duyurdu.
Böylelikle İngiltere ile dayanışma içinde oldukları sinyali gönderdiklerini belirten Maas, bu kararın kolay verilmediğini kaydetti.
Buygün Polonya da Rusya Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak ülkedeki Rus diplomatların sınır dışı edileceği bilgisini vermişti.
Rusya'dan ilk açıklama
Rusya'nın Washington D.C'deki Büyükelçisi, ABD'nin sınırdışı kararının ardından yaptığı açıklamada, 'ABD, bu hamlesiyle Rusya'yla ilişkilerin düzelmesi sürecinde kalan son ihtimalleri de ortadan kaldırdı' dedi.
Rusya, AB ülkelerine cevabımızı vereceğiz açıklamasında da bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, NATO ve AB üyesi ülkelerin Rus diplomatları sınır dışı etme kararını güçlü bir şekilde protesto ettiğini açıkladı.
Sputnik'in aktardığına göre, Rus Senatör Vladimir Cabarov, Washington'ın bu adımına karşılık olarak, Rusya'dan da en az 60 ABD'li diplomatın sınır dışı edileceğini söyledi.
İngiltere'den açıklama
İngiltere'de Başbakan Theresa May'in ofisinden yapılan açıklamada, 'Müttefiklerimizin kararını memnuniyetle karşıladık. Rusya'ya karşı omuz omuza en doğru mesajı göndereceğiz' ifadeleri kullanıldı.
Şu ana kadar kaç Rus diplomatı sınırdışı edeceğini açıklayan AB üyesi ülkeler şöyle:
Polonya: 4
Litvanya: 3
Letonya: 1
Hollanda: 2
Fransa: 4
Danimarka: 2
Çekya: 3
Estonya: 1
Almanya: 4
İtalya: 2
Finlandiya: 1
Romanya: 1
Ne olmuştu?
Çifte ajan Sergey Skripal ile kızı Yulia’nın sinir sistemi üzerinde etkili ve askeri nitelikte Rus yapımı bir kimyasal madde ile zehirlendiği iddiası, İngiltere ile Rusya arasındaki ilişkileri kopma noktasına getirmişti.
İki ülkeyi karşı karşıya getiren son süreç, 4 Mart Pazar günü İngiltere’nin güney batısındaki Salisbury kentinde bir baba ile kızının bilinçsiz halde bulunmasıyla başladı.
Bir alışveriş merkezi önündeki bankta bulunan “babanın” hiç de sıradan bir geçmişi yoktu.
Adı İngiliz basınına bomba gibi düşen Sergey Skripal, 2006 yılında Rusya’da İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla yargılanmış ve 13 yıl hapse mahkum edilmiş eski bir Rus istihbarat görevlisiydi.
Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini ifşa ettiği öne sürülmüştü.
Skripal 2010 yılında dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev tarafından affedilmiş ve daha sonra Rusya ile ABD arasında Avusturya'nın başkenti Viyana'da gerçekleşen casus takasında yer almıştı.
Skripal’in İngiltere’ye geçerek “emekliler” kenti olarak bilinen Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürdüğü, kızı Yulia ile birlikte zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırılması ile yıllar sonra ortaya çıkmış oldu.
Salisbury’deki bir hastanede tedavileri süren baba-kızın sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor. Olaya müdahale ederken zehirden etkilenen polis memuru Nick Bailey’in durumunun ise Skripal ve kızına kıyasla daha iyi olduğu ifade ediliyor.
Vira Haber