Askeri hava üstünlüğü için giderek daha fazla ihtiyaç duyulan insansız hava araçlarına olan talep Avrupa'da ve Türkiye'de segmentin pazarını hızla büyütüyor. Frost & Sullivan'ın analizine göre özellikle önümüzdeki beş yıllık dönemde Türkiye önde gelen üretici aktörler arasında yerini alabilir. İnsansız hava araçlarının sergilediği üstün performans talebi her geçen yıl daha da artırıyor. Dünyanın önde gelen Growth Consultancy & Research (Büyüme Danışmanlığı ve Araştırma) kuruluşlarından Frost & Sullivan'ın insansız hava araçları (İHA) Avrupa pazarının yakın geleceğine yönelik analizine göre önümüzdeki beş yıl içinde İHA pazarının çok hızlı bir büyüme göstereceğini ortaya koyuyor.
BİRİ HERKESİ HAVADAN GÖZETLİYOR!
Modern savunma konseptinde insansız hava araçları 90'lı yılların sonlarından itibaren savunma harcamaları içinde giderek daha fazla kaynak ayrılan bir segment olarak öne çıkıyor. Son yıllarda birçok NATO harekatında görüldüğü gibi insansız hava araçları askeri hava üstünlüğünü yeniden şekillendiren bir faktör olarak önem kazanıyor. İHA'lara duyulan ihtiyacın en temel nedeni ise düşük kaza riski ve sivillere en az zarar verme ihtimaliyle hedefe ileri düzeyde angaje olabilme kapasitesi olarak gösteriliyor.
İnsansız hava araçlarının askeri yetkililere gerçek zamanlı bilgi sağlama konusundaki başarısı hem harekatın etkin olmasını hem de askeri personelin korunmasını sağlıyor. Bununla birlikte pek çok durumda İHA'lar insanlı hava araçlarına kıyasla talep edilen hususiyetlere göre çok daha etkili olabilecek niteliklerde tasarlanabiliyor, farklı özelliklerde yapılandırılabiliyorlar. Bu özellik gelişmiş orduların insansız hava araçlarını envanterlerine yoğun bir hızla katmalarına neden oluyor. Nitekim Frost & Sullivan'ın vizyonuna göre önümüzdeki beş yıl içinde insansız hava araçları pazarı* çok hızlı bir büyüme gösterecek.
TÜRKİYE'NİN İHA İLE İMTİHANI
İnsansız hava araçları kullanımında dünyada ABD ve İsrail orduları başı çekiyor. Gelişmiş İHA sistemlerini operasyonel tertiplerde başarıyla kullanmaları, İHA'ların ne kadar gerekli ve kullanışlı olduklarının anlaşılmasına katkı sağlıyor, segmentin hızla büyümesinde önemli bir rol oynuyor.
Dünyanın önde gelen askeri aktörlerine paralel olarak Türkiye'de 90'lı yıllardan itibaren teröre karşı daha etkin olabilmek amacıyla insansız hava araçlarına ilgi gösteriyor. 2004 yılında Savunma Sanayi'ni Geliştirme Komitesi'nin iki aşamalı İHA politikasını yürürlüğe koyması bunun ilk büyük adımı olarak gösteriliyor. Bu aşamada Türk Silahlı Kuvvetleri'nin acil ihtiyaçlarının giderilmesi için yabancı tedarikçiler ve yerel firmaların işbirliğiyle doğrudan tedarik modeli devreye sokulmuş, bu bağlamda on Heron ve üç Aerostar insansız hava aracı temin edilmişti. Ancak uçakların TSK tarafından talep edilen 30 bin fitlik irtifaya ulaşamayıp 21 fittte kalmasıyla süreç sekteye uğramıştı. Bunun nedeni Heronları üreten İsrail'in kontratta belirtilen şartları yerine getirmemiş olmasıydı. Bunun yerine ikinci aşama için uzun vadeli bir yerli tasarım ve AR-GE projesi devreye konulmuştu.
TÜRKİYE'NİN BAŞARISI
İlk adımların ardından Türkiye'nin başlattığı AR-GE atılımıyla öncelikle mini insansız hava araçlarının geliştirilmesi başarıyla tamamlandı. Şu an halihazırda TSK sahip olduğu 160 mini insansız hava aracını terör faaliyetlerine karşı etkin bir şekilde kullanıyor. Öte yandan taktik sınıfı prototipler de kullanıma hazır hale getirilmiş bulunuyor. Frost & Sullivan Türkiye analistlerinden Koray Özkal, Türkiye'nin en önemli insansız hava aracı projesinin ANKA olduğunu, Türkiye'ye özgü olan ve TAI tarafından üretilen 'Orta İrtifa Yüksek Dayanıklı İnsansız Hava Araçları'nın (MALE İHA) rakiplerine kıyasla üstün bir performans ortaya koyduğunu ifade ediyor. Özkal, 17 metre kanat açıklığı olan ANKA'nın 155 beygir gücünde dizel motoruyla 24 saat uçma kabiliyetine ve 200 kg. yük taşıma kapasitesine sahip olduğunu, çift kamera ile 30 bin fitlik irtifada, her türlü hava koşulunda gece gündüz istihbarat, gözetleme ve keşif yapabildiğini belirterek, Türk Hava Kuvvetleri'ne 2012 yılında 10 adet ANKA'nın teslim edileceğini vurguluyor.
Türkiyenin mini İHA ve MALE İHA üretiminde üstün bir başarı yakalamış olduğunu, askeri ve sivil alanda ana aktörler arasına yükseldiğini belirten Frost & Sullivan Türkiye Direktörü Philipp Reuter ise, önümüzdeki beş yıllık dönemde Türkiye'nin tüm Ortadoğu ve Asya Pasifik bölgesinde liderliğe oynayarak insansız hava araçları segmentinde dev bir büyüme yaşayacağına inandığının altını çiziyor.
Frost Sullivan
Dünyanın en büyük Büyüme Danışmanlığı ve Araştırma (Growth Consultancy & Research) gruplarından biri olan Frost & Sullivan; 1961 yılından beri 40 ülkede 2000’in üzerinde analisti ve danışmanı ile otomotiv, enerji, havacılık ve savunma, telekomünikasyon, sağlık, kimya ve daha birçok sektörde pazar liderlerinden yeni kurulanlara kadar çeşitli ölçeklerde 14.000 firma ve kuruluşa hizmet vermekte, müşterilerinin büyümelerini hızlandırmalarını, gelişme, yenilik ve liderlik alanlarında en yüksek düzeye ulaşmalarını sağlamaya yönelik çalışmaktadır.
HT Ekonomi