Tuhaf ama gerçek, bin 500 yıllık Ayasofya'da 'sulu' rezalet. Tarihi mekanın bol suyla yıkandığı, iyi kurutulmadığı için bazı bölümlerin zarar gördüğü ortaya çıktı. Dolgularda da çimento kullanılmış!
Ayasofya'ya ilişkin uzman raporunda şoke edici detaylar ortaya çıktı... Araştırdıkça yeni bir gizemi ortaya çıkan Ayasofya Müzesi'nin tazyikli suyla temizlendiği, biriken suların iyi kurutulamadığı, rutubet nedeniyle bazı bölümlerin zarar gördüğü tespit edildi.
İstanbul Röleve Anıtlar Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü'ne, müzenin batı cephesine ilişkin 'malzeme analiz raporu' için başvurdu. Uzmanlar, Ayasofya'nın çeşitli bölümlerinden örnekler aldı. Numuneler, Türkiye'de sadece İstanbul Büyükşehir'in 'Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü Konservasyon ve Restorasyon Laboratuvarında' bulunan cihazlarla incelendi. Cephenin ne kadar kirli olup olmadığı, temizlik gerektirip gerektirmediği, hangi malzemenin kullanıldığı araştırıldı. Sonuçlar rapor haline getirilip Röleve Anıtlar Müdürlüğü'ne gönderildi.
Başka yöntem yok mu?
Raporda acı bir gerçeğe dikkat çekildi. Tarihi yapının gerek dış duvarları, gerekse iç mekanlarında bol suyla temizlik yapıldığı, müzenin galeri katına çıkış rampasında biriken suyun hasara yol açtığı, duvarlara zarar verdiği belirtildi. Uzmanlar sulu temizlik yerine başka yöntemlerin uygulanabileceğini belirtti.
Su En Zararsızı
AYASOFYA Müze Başkanı Haluk Dursun şunları söyledi: Temizlik için en zararsızı su. Pislik suyla yumuşatılıyor, paspasla kurutuluyor. Çünkü çamurlu ayaklar, kuş pislikleri suyla temizlenebiliyor. Kimyasallar daha çok zarar veriyor. Hasar kurşun örtülerin iyi olmamasından olabilir. Ama şimdi örtüler değiştirildi. 1987'de yapılan restorasyon çalışmalarında çimento derz dolgular yapılmış. Çimento dolgular sökülüp yerine horasan harcıyla dolgu yapılıyor.
Özel Harç Lazım
RAPORDAKİ bir diğer tespit kullanılan malzemeye ilişkin. Yapımında 'Horasan harcı' gibi özel harçların kullanıldığı Ayasofya Müzesi'nin bazı bölümlerinde derz dolgular çimento ile yapılmış. Çimentonun da yapıya zarar verdiği rapor edildi. Uzmanlar, zararlı dolguların kaldırılıp kaldırılmamasına ilişkin kararın müzenin bilim kuruluna ait olduğunu rapor etti.
Ercan SARIKAYA/Akşam