İstanbul İhracatçı Birlikleri, düzenlediği bir panel ile gemi ve yat üreticilerinin yararlanabileceği devlet yardımları ve teşvikler konusunda sektörü bilgilendirdi. Yurtdışı fuarlara katılım ve yeni pazar araştırmaları dahil olmak üzere birçok alanda firmaların destek alabilecekleri ortaya çıktı.

İstanbul İhracatçı Birlikleri bir panel düzenleyerek, devlet yardımları başta olmak üzere Gemi ve Yat sektörüne yönelik TÜBİTAK, EXİMBANK ve KOSGEB gibi kurumların verdikleri teşvikler konusunda tersane ve yan sanayicileri bilgilendirdi. Gemi İnşa Sanayicileri Birliği merkezinde yapılan seminer süresince, katılımcılar, firmaların fuar katılımlarında ve pazar araştırmalarına yönelik yurtdışına yapılan ziyaretlerde devletin verdiği destekleri en ince noktasına kadar öğrenme fırsatı buldular.

İstanbul İhracatçı Birlikleri Devlet Yardımları Şube Müdürü Rengin Bal, yaptığı sunumda, firmaların yurtdışı fuarlara katılımlarında ve ihracata yönelik yurtdışı gezilerinde alabilecekleri teşvikler konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Ekonomi Bakanlığı’nın her yılın ekim ayında destekeleyecekleri fuarlar listesini web sitesi üzerinden duyurduğunu söyleyen Bal, destek tutarının 50 bin dolara kadar çıkabildiğini kaydeti. Şirket olarak bireysel katılımlarda fuar maliyetinin yüzde 50’sinin destek kapsamında olduğunu ifade eden Bal, bir organizasyon tarafından yapılan milli katılımlarda ve hedef ülkelerde açılacak fuarlarda firmalara 50 bin dolara kadar destek verilebildiğinin altını çizdi. Bal, milli katılımlarda firmalara 10-15 bin dolar aralığında verilen desteklerin yanı sıra nakliye desteğinin de verildiğini söyledi. Ekonomi Bakanlığı’nın hedef pazar olarak belirlediği ülkelerin şunlar olduğu açıklandı: ‘Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çin, Endonezya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Malezya, Meksika, Nijerya, Polonya, Şile ve Vietnam.’

Tescile de destek var

Yurtiçinde tescil belgesine sahip olan Türk şirketlerin, markalarını yurtdışında tescil ve korunmasına yönelik yapacağı giderlerin de destek kapsamında olduğunu söyleyen Rengin Bal, ‘‘Giderler yüzde 50 oranında yılda bir defa olmaküzre en fazla 50 bin dolara kadar destekleniyor’’ dedi. Bal ayrıca, yurtdışında marka tescili veya ofisi olan şirketlerin o ülkede yayın yapan medya kuruluşlarına verecekleri ilan ve katalog gibi tanıtım giderlerinin yüzde 60’ının da devlet desteği kapsamında olduğunu ifade etti.

Pazar araştırmanızı devlet ödüyor

Pazar araştırması ve pazara giriş desteği kapsamında firmaların yurdışına yapacakları ziyaretlerin masraflarının da destek kapsamında olduğunun altını çizen Bal, ‘En az iki kişinin en fazla 10 günlük ihracata yönelik yeni pazarlar yaratmak için yapacakları masrafların en fazla 7 bin 500 dolara kadar % 70 oranında devlet desteğinden yararlanılabiliyor. Bu geziler bir yıl içinde en fazla 10 kez yapılabiliyor. Bu desteklerden yararlanabilmek için gidilen ülkelerde toplantılar yapılması gerekiyor ve harcamaların şirket kredi kartından yapılması gerekiyor’’ diye konuştu.

Tersanelere modernizasyon teşviki

Yatırım Teşvik Mevzuatı ile ilgili bir sunum gerçekleştiren Teşvik Uzmanı Harun Arıduru ise armatör ve tersanelerin yaptıkları yatırımlarda teşvik kapsamında olan kısımları irdeledi. Armatör ve tersanelerin yapmış oldukları yatırımların genel teşvikler ve bölgesel destekler kapsamında değerlendirildiğini söyleyen Arıduru, yatırımlarda, KDV, vergi indirimi, gümrük muafiyeti ve SSK destekleri uygulandığını kaydetti. Arıduru, 31 Aralık 2011 tarihine kadar yatırıma başlamış ve yatırımın yüzde % 10’luk kısmını tamamlamış tersanlere, yatırımın % 25’i kadar yatırım katkı oranı olarak teşvik verildiğini belirtti. Tersanelere ayrıca modernizasyon teşviğinin de olduğunu ifade eden Arıduru, burada eski ekipmanların satılması koşulu olduğunu vurguladı. Teşvik Belgesi alınıp inşa edilen gemilere de değinen Arıduru şunları söylei: “Teşvik belgesiyle inşa edilen gemiler, SSK ve vergi indiriminden yararlanabiliyor. Fakat gemiler 5 yıl süresince satılamaz. Eğer satılırsa yararlanılan indirimler ödenmek zorunda. Teşvik süresi içinde geminin innşası tamamlanamazsa ek süre alınabilir veya yeni bir teşvik belgesi alınarak buraya devredilebilir. Kriz döneminde bu bilinmediği için teşviğini iptal eden yatırımcılar oldu.”

Teşvikler sektörün ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak

Sunumun ardından yorumda yorumlarda bulunan bazı katılımcılar, mevcut destek ve teşviklerin armatör ve tersane sahiplerinin ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak olduğunu savundu. Armatörlerin gemilerini ikinci sicile geçirerek vergi indiriminden yararlandığı, 2581 sayısı kanun ve 13A’dan gümrük muafiyetinden yararlandığı belirtilirken sadece SSK indirimi için hiçbir armatörün 5 yıl içinde satamayacağı gemi yaparak riske girmek istemeyeceği vurgulandı.

TÜBİTAK, denizcilerden daha fazla proje istiyor

TÜBİTAK’ın Ar-Ge ve projelere verdiği destek ve hibi kredileriyle ilgili bilgi veren TÜBİTAK Bilimsel Programlar Uzmanı Oğuz Özbay, desteklenen projeler arasında denizcilik projelerinin çok az olduğuna dikkat çekti. 2006 ile 2010 yılları arasında 4 bin 226 projenin onaylanarak desteklendiğini hatırlatan Özbay, bu projelere toplamda 1.7 milyar TL hibe krediler verildiğini vurguladı. Özbay, bu tutar içinde denizcilik projelerinin aldığı desteğin ise sadece 12 milyon TL olduğunun altını çizdi. 2011 yılı içinde desteklenen denizcilik projelerine sağlanan destek tutarının ise 2 milyon TL olduğunu söyleyen Özbay, denizcilerin çok daha fazla proje üretmesi gerektiğini dile getirdi.

“Martec II’ye proje getirin”

Denizcilik sektörüne yönelik Avrupa Birliği hibe kredilerine de değinen Özbay, ERA-NET Projesi kapsamın MARTEC II’nin (MARitime TEChnologies II) bu yılki çağrısına hiçbir denizcilik projesinin başvurmadığına dikkat çekti. MARTEC II, Avrupa’da deniz teknolojilerini destekleyen bir program. AB^nin Ocak 2012’de yeni bir çağrı yaparak Nisan 2012 itibariyle de projeleri almaya başlanması bekleniyor. MARTEC kapsamında onaylanan projelere, proje değerinin yüzde 75′i kadar hibe desteği verileceği belirtiliyor. Türk firmaların bu programa başvurabilmesinin tek şartı yabancı bir ortakla ortak proje geliştirmesi. MARTEC II’nin denizcilik sektöründe çok geniş bir yelpazeye hitap ettiğini söyleyen Özbay, denizcilik sektörünün çok daha fazla proje ile programa başvurması gerektiğini kaydetti.

Eximbank hayal kırıklığı yaşattı

Türk Eximbank’ın denizcilik sektörüne yönelik desteklerini anlatan bir sunum gerçekleştiren Kredi ve Garanti Programları Müdür Yardımcısı Egemen Kılıç, Eximbank’ın bankalara nazaran daha düşük faizle ve uzun vadeli kredi verdiğini söylese de sektör temsilcilerini memnun edemedi. Dünya Bankası kaynaklı kredilerin denizcilik sektörü için ayrılan fon tutarının 300 milyon dolar civarında olduğunu söyleyen Kılıç, Libor artı 1.5 faizle, 2 yıl geri ödemesiz 7 yıl vadeli 20 milyon dolara kadar kredi verebildiklerini ifade etti. Bazen gemi ipoteğinin yeterli olmadığını ve yatırımcılardan ilave teminatlar istendiğini dile getiren Kılıç’a bazı katılımcılardan eleştiri geldi. Kriz döneminde bankalardan yüzde 100 teminat bulmanın çok zor olduğunu ve bulunsa bile ek maliyet getireceğine dikkat çeken katılımcılar, Eximbank’ın özel bankalardan daha cazip olmadığı hatta bir adım geri olduğunu savundular. Katılımcıların eleştiri ve taleplerini dikkatle dinleyen Kılıç, bankaların artık teminat mektubu verme konusunda istekli olduklarını kaydetti.

Deniz Ticaret Gazetesi