Bilim insanları, 1950'den beri, kıyı bölgelerindeki çok düşük oksijen düzeylerinin 10 kat, sıfır oksijenli ölü okyanus bölgelerinin boyutunun ise dört kat arttığına ve okyanusların 1950'den bu yana 77 milyar ton oksijen yitirdiğine dikkat çekti.

Bu konuda araştırmalar yürüten bilim insanlarına göre, birçok deniz canlısı bu bölgelerde yaşayamıyor. Bilim insanları, giderek büyüyen bu bölgelerde canlıların kitlesel olarak yok olabileceğine ve buna bağlı olarak da, geçimini denizlerden sağlayan yüz milyonlarca insan açısından korkunç sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor.

Isınan sularda oksijen oranının düşmesi nedeniyle, fosil yakıtlardan kaynaklanan iklim değişikliği, oksijensizliğin en büyük nedeni olarak biliniyor. Kıyılardaki ölü bölgeler ise denizlere karışan kimyasallardan ve kanalizasyon atıklarından kaynaklanıyor.

Okyanuslar ve ölü bölgelerle ilgili Science dergisinde yayınlanan ilk kapsamlı araştırmanın raporunda, "Dünya tarihindeki en büyük nesli tükenme olayları sıcak iklimler ve okyanuslardaki yetersiz oksijenle ilişkilendirildi" denildi.

Araştırmanın lideri, ABD'deki Smithsonian Çevre Araştırma Merkezi'nden Denise Breitburg, The Guardian gazetesine şunları söyledi: "Bu yolda ilerlersek sonumuz iyi görünmüyor. Fakat bu yolun uzun vadede insanlara getireceği sonuçlar o kadar korkunç ki, bu kadar ileri gideceğini düşünmek dahi istemiyorum” dedi.

ABD'deki Chesapeake Körfezi ve daha iyi çiftçilik ve kanalizasyon uygulamaları ile ölü bölgelerin kaybolmasının sağlandığı Birleşik Krallık’taki Thames Nehri'ne dikkat çeken Breitburg, “Bu, çözebileceğimiz bir sorun; iklim değişikliğinin durdurulması küresel bir gayret gerektirir, ancak yerel eylemler bile oksijen sorununa yardımcı olabilir.”dedi.

Araştırma sonuçlarını gözden geçiren Virginia Deniz Bilimleri Enstitüsü'nden Prof. Robert Diaz, "Şu anda, kıyılardaki ölü bölgelerin artması ve açık okyanuslardaki oksijenin seviyelerindeki azalma, dünya hükümetleri için öncelikli sorunlar değil. Maalesef, düşük oksijen ilerisi için ciddi ve sürekli balık ölümleri gerçekleştirecek."

Okyanuslar, özellikle yoksul ülkelerde 500 milyondan fazla insan için beslenme kaynağı ve 350 milyon insan için de iş imkânı sağlıyor.

Araştırmada, 1950’lerde sayısının 50’den az olduğu bilinen ölü okyanus bölgeleri günümüzde 500’den fazla olarak belirtildi. Bu sayının birçok bölgede veri elde edilemediği için daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Ayrıca okyanus sularındaki oksijen düzeyi 1950’den bu yana yüzde 2.0 (77 milyar ton) azaldı.

Araştırmada okyanuslardaki ölü bölgelerin, 1950'den bu yana milyonlarca kilometrekare artarak neredeyse Avrupa Birliği yüzölçümüne eşit olacak şekilde genişlediği belirtildi.

Vira Haber