Rus bilim insanları, nükleer santrallerin ömrünü ve güvenliğini arttıran yeni bir teknoloji geliştirdi. Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali Akkuyu NGS’yi yapan Rusya Devlet Nükleer Enerji  Şirketi Rosatom ise dünya çapında bir ilke imza atarak, bu teknoloji ilk kez deneyen  şirket oldu. ‘Tavlama teknolojisi’ olarak tanımlanan bu yenilikçi teknoloji, nükleer enerji  santrallerinin güvenliğini ve ekonomik performansını artırıyor ve VVER-1000  reaktörlerinin hizmet ömrünü yaklaşık 15-30 yıla kadar uzatabiliyor.

Rosatom, Moskova’ya 900 kilometre uzaklıktaki Saratov bölgesinde yer alan  Balakovo santralinde, VVER-1000 model birinci güç ünitesinde geniş kapasiteli bir  reaktör kanalının iyileştirici ‘tavlama’ işlemini başarıyla tamamladı. Kurchatov Enstitüsü  uzmanları tarafından geliştirilen bu teknoloji ile reaktör kanalındaki metalin fiziksel  koşullarını iyileştiren, yenileyen bir ısıl işlem kullanarak reaktörün hizmet süresinin  uzamasına olanak sağlanıyor. Proje, dünya genelinde yaşlanan 1GW kurulu kapasite  reaktör filosu için uygun maliyetli ömür uzatma fırsatları sunuyor.

"En yeni ve en yenilikçi teknoloji"

Rosatom Genel Müdürü Alexey Likhachev, bu teknolojinin dünyadaki en yeni teknoloji  olduğuna dikkat çekerek, “Bugün dünya genelinde yaklaşık 37 VVER-1000 bulunmaktadır. Tavlama, bir reaktörün hizmet süresini uzatmaya olanak sağlayan dünya üzerindeki en yeni ve şu an için tek teknolojidir. Bu teknolojinin ihracatı da mümkün olacak” dedi.

7.8 milyar ton karbon emisyonunu engelliyor

Tavlama, nükleer enerji santrallerinin güvenliğini ve ekonomik performansını artırarak  VVER-1000 reaktörlerinin hizmet ömrünü yaklaşık 15-30 yıla kadar uzatabiliyor.  Böylece hizmet ömrü süresince güç üretimi maliyetinin, kömür santralinin maliyetinden

  çok daha ucuz olacağı ve MWt-saat başına 29 dolara kadar düşürebileceği tahmin  ediliyor. Söz konusu teknolojinin küresel karbon emisyonunu da toplamda 7.8 milyar ton  kadar azaltmaya yardımcı olacağı belirtiliyor.

Patenti alındı

Bu yenilikçi teknolojiyi geliştiren NRC Kurchatov Enstitüsü'nün Başkanı Mikhail  Kovalchuk, konuya ilişkin şu bilgileri verdi: "VVER-türü reaktörlerin nötron ışıması  altında uzun süreli işleyişi, reaktör basınç kanallarındaki metal kısımların bozulmasına  sebep olur. Bu da tüm nükleer santrallerin ömrünü sınırlayan bir unsurdur. NRC  Kurchatov Enstitüsü bilim insanları, her türden ve kapasiteden su kullanımlı nükleer güç  reaktörüne adapte edilebilecek VVER-1000 nükleer reaktör kanallarını iyileştirici  tavlama teknolojisini geliştirerek patentini aldı. İlk iyileştirici tavlama, Balakovo NGS’in  birinci ünitesi için kasım ayı ortalarında yapıldı. Bu işlem, basınç kanal metalinin  yapısında ve mekanik kısımlarında ilk haline gelecekleri kadar bir iyileştirme  yaşanmasına olanak sağladı. Tavlama sonuçlarına göre, VVER-1000 reaktör basınç  kanalı, ekstra 15 yıllık bir hizmet ömrü kazandı.”

Benzer bir teknolojiyle reaktörlerin ömrü 60 yıla çıktı

Daha önce de benzer bir teknoloji, Rusya’daki Novovoronej ve Kola NGS’lerde,  Ukrayna’daki Rivne NGS’de, Almanya’daki Ermeni NGS ile Greifswald NGS’de ve  Bulgaristan’daki Kozloduy NGS’de orta kapasiteli VVER-440 model ve daha küçük  reaktörlerde denenerek test edilmişti. Tavlama teknolojisi, bu reaktörlerin ömürlerinin  45-60 yıla çıkmasını sağladı. VVER-440 kanallarına kıyaslandığında, VVER-1000  modeller daha geniş bir çapa ve daha kalın çelik çerçevelemeye sahip.

Vira Haber