Röportaj: Hakkı Şen

Yurt içi ve yurt dışında öncelikli olarak gemi bakım ve onarım hizmeti sunan Esenkıyı Şirketler Grubu, Colombia Ship Management Ltd. ile önemli bir ortaklık anlaşmasına imza attı. Esenkıyı Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Mustafa Ay ile Türk gemi sanayisine büyük bir yatırım olarak görülen Colombia Ship Management Ltd. ile ortaklık sürecini, koronavirüsü salgınının deniz ticaretine etkilerini ve 2020 yılı hedeflerini konuştuk.

Geniş bir hizmet alanınız var şirket olarak. Hem yeni gemi inşa hem bakım-onarım hem diğer hizmetler… Biraz şirket yapınızdan bahseder misiniz?

Öncelikle firmamızın kuruluşundan bahsetmek istiyorum. Esenkıyı Group ilk olarak 1967’ de kurulan Özen Denizcilik firmasının 2011’de revize edilmesiyle oluşturulan uluslararası bir firmadır.  2011 yılından bu yana ortağım Sn. Furkan Özyazıcı ile işimizde emin adımlarla ilerlemek hedefiyle işe gemi-bakım ve onarımı ile başladık. Daha sonra tersane ve gemi işletmeciliği sektörlerini de bünyemize katarak denizcilik sektöründe ilerlemeye devam ediyoruz. Ayrıca 2019 yılında yine Yunanistan’da olan Loyalty Tanker Enterprises Firmasını kurarak, uluslararası ve kabotaj hizmeti veren tüm deniz araçlarına ve yurt içinde ve yurt dışında tüm gemilere gemi bakım ve onarım hizmeti veriyoruz.  Şirket olarak temel hizmetimiz gemi bakım onarımı olsa da devlet sektöründe de yaptığımız ve tamamlamış olduğumuz devlet projelerimiz de bulunmakta.

Firma olarak önceliğiniz neler?

Firmamızda müşterilerimizin talep ve isteklerini yerine getirirken önceliğimiz müşteri memnuniyetidir. Kendi alanında uzman ve tecrübeli personel yapımızla verilen hizmetleri anlık takip ederek, zamanında ve hızlı müdahalelerle çözüm odaklı çalışarak hizmet veriyoruz. Kurulduğumuz yıldan bu yana yaptığımız çalışmalarımızla referanslarımızın da desteğiyle sektörde kısa zamanda yer edindik. Esenkıyı Group olarak en büyük referansımız olan müşteri memnuniyetini ön planda tutarak; kararlı ve profesyonel hizmetlerimizle değerli müşterilerimizin taleplerini karşılamaya çalışıyoruz.

Hizmet verdiğiniz alanlar açısından ayrı ayrı bize 2019 yılını değerlendirir misiniz, 2020 için beklentileriniz neler?

Hizmet verdiğimiz alanlar açısından baktığınızda şirketimizin sektörde geniş bir yere sahip olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. 2019 yılını şirketimiz açısından değerlendirecek olursam şirketimizin kuruluşundan bu yana en verimli yılı 2019 oldu diyebilirim. Gemi bakım ve onarımında almış olduğumuz 138 parça gemi bakımı, devlet dairelerinde yaptığımız farklı projelerle 2019 yılı şirketimiz açısından oldukça verimli geçti. Yine 2019’da temelini attığımız çalışmalar sonucu Atina, Dubai, Singapur’da da hizmetler verebileceğimizi değerlendirerek ofisler açtık. Şu anda şirketimiz bünyesinde gemi bakım ve onarımı hizmeti vermek amacıyla Singapur, Yunanistan ve Dubai`de hizmet verdiğimiz üç farklı ofisimiz bulunmakta.

2020 bir milat oldu bizler için. Düşük sülfür oranlı yakıt kullanımı 2020 başı itibari ile başladı. Nasıl bir süreç yaşanıyor, sıkıntılar var mı sizler açısından?

2020 gerçekten denizcilik sektörü için bir milat oldu. 1 Ocak 2020’de gemilerde kükürt içeriği en fazla % 0.5 olan yakıtların kullanımına başlanacağı, bununla ilgili olarak, 01 Mart 2020 tarihinden itibaren eğer gemide eşdeğer bir uygulama mevcut değilse, kükürt içeriği % 0.5'i aşan yakıtların gemide yakıt olarak taşınmasının da yasaklandığı, söz konusu sülfür düzenlemesinin uygunluğunun, tüm dünyada yoğunlaştırılmış denetimlerle kontrol edileceği Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Deniz Çevresini Koruma Komitesi tarafından getirilen bir sınırlama tarafımıza Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB) Deniz ve İç sular Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen ilgi yazıyla bildirildi.

Getirilen yeni düzenlemeye şirketimiz açısından baktığımızda bu süreç özellikle şirketimizin gemi işletme bölümünün olumsuz etkilenmesine neden oldu. Bu düzenleme navlunlarımızla birlikte iç ve dış ticaretimize de yansıdı. Ayrıca getirilen yeni düzenlemeyle birlikte gemi bakım onarım kısmında gemilere takmış olduğumuz Egzoz Gazı Temizleme Sistemleri (Scrubber), Ballast Water Sistemlerine de değinmek istiyorum. Söz konusu kural gereklerinin karşılanmasına yönelik olarak, sertifikalandırılan Egzoz Gazı Temizleme Sistemleri (Scrubber) eşdeğer uygulama olarak kabul edilmeye başlandı. Ayrıca Çin’de çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs sebebiyle taleplerin bir kısmına karşılık veremedik. Pandemi öncesi bu sistemleri ülkemize getirmemiz 2 ay sürerken, şu an bir Ballast Water Sistemini Türkiye’ye getirmemiz 5 ya da 6 ay sürüyor. Koronavirüs nedeniyle müşterilerimizin taleplerini karşılamakta gecikmeler yaşıyoruz.

Normalleşme süreci ile birlikte piyasalar tekrar hareketlenmeye başladı ve en kısa zamanda müşterilerimizin taleplerini yerine getireceğiz. 

Koronavirüs dünya ticaretini olumsuz etkiliyor. Sizin bu konuda öngörüleriniz neler, nasıl bir dönem bekliyor bizi, bu sektörü nasıl etkileyecek?

Koronavirüs ülkemiz gemicilik sektörüne bazı avantajlar sağlarken beraberinde birtakım dezavantajları da getirdi. Avantajlarından bahsedecek olursak; koronavirüs dünyadaki gemi sanayisinin %65’ini oluşturan Uzak Doğu ülkelerine talebi azaltmış, bu taleplerin hemen hemen hepsinin Türkiye’ye gelmesini sağlamıştır. Koronavirüs salgını 2020 yılı ülkemizdeki gemi sanayisine olan talebi arttırarak gemicilik sektöründe ülkemizi avantajlı hale getirmiştir.

Tabi bu sürecin avantajlarının yanı sıra dezavantajlarının da olduğundan bahsetmemek gerçekçi bir yaklaşım olmaz. Bu nedenle biraz da koranavirüs sürecinin dezavantajlarından söz edelim. Koronavirüsün dünya geneline yayılan bir pandemiye dönüşmesi ile Suezmax, Panamax, VLCC gibi gemilerimizin çalışmış olduğu bölgeleri değiştirmek zorunda kaldık. Normal şartlarda bu gemilerin çalıştığı bölgeler Uzak Doğu olmasına rağmen birçok gemimizin sefer bölgesini değiştirmek zorunda kaldık...

Bugüne kadar yaptığınız önemli projelerden bahseder misiniz, hedeflenen yeni projeler var mı?

Bugüne kadar yapmış olduğumuz en önemli ve en büyük projemiz Colombia Ship Management ile yapmış olduğumuz iş birliği. Karşımızdaki firmanın kurumsal kimlik kazanmış, profesyonel bir firma olması nedeniyle alt yapı hazırlıkları 2 yıla yakın sürdü. Colombia Ship Management toplam 1680 parça gemi filosuna sahip bir firma. Bizim firmamızdan talebi ise: “Siz firma olarak değil, ülke olarak taleplerimizin %10’unu karşılayın. Bu bizim için yeterli.” şeklinde olmuştu. Biz ise firma olarak Türkiye pazarında bu taleplerin %10’unu karşılayabilecek seviyedeyiz. Firma olarak yıllık algoritmaları aldığımızda gördük ki biz Türkiye’deki kapasitelerden tutun verilebilecek hizmetlere kadar ne kadar ilerleyebileceğimizi gördük. 2020 yılı içerisinde firmanın en kötü şartlarda bile 80 parça gemisinin Türk gemi sanayisinde, tersanecilik sektöründe elemlenebileceğini hedefledik. Bunun içinde farklı önlemler aldık. Örneğin en azından %10’luk birimden %13’lük birime çıkabilmek için Dubai ve Umman’da tersanelerle iş birliği yaptık ve bu şekilde yola devam ediyoruz.

Kaç ülkede ofisiniz var? En çok hangi ülkelerle çalışmalar yapıyorsunuz?

Şu anda Yunanistan, Dubai ve Singapur olmak üzere üç ülkede ofisimiz var. Network alanımızı genişletmek için iki ay içerisinde Londra ve Rusya’da da ofis açmayı düşünüyoruz.

Ballast Water Management… 2019’un en çok konuşulan konulardan biri idi, nasıl hazırlık yaptınız bu geçiş döneminde?

Öncelikle Ballast Water Treatment Sisteminin ne olduğu ve ne işe yaradığıyla ilgili bilgi vermek istiyorum. Gemilerden kaynaklanan kirliliklerin sınırlandırılması ve kontrol altına alınması amacıyla denize basılan suyun içerisindeki farklı organizmaları ayrıştıran ve ekolojik karışıklığı engelleme amacıyla oluşturulan Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından geliştirilen bir sistemdir. Bizde doğa dostu bir firma anlayışı ile Ballast Water Treatment Sistemi için bundan bir yıl önce bu sistemle ilgili bir ekip görevlendirdik. Bu ekibin Guney Kore’de bir buçuk ay eğitim almasını sağladık. 2019 yılı içerisinde Ballast Water Treatment sistemde 16 gemiye hizmet verdik. Aslında alt yapı olarak hazırdık, fakat armatörlerin verdiği siparişlerin tarihinin gecikmesi plansız bir şekilde bizi de etkiledi. Bunun devamında da 2020 içerisinde sipariş etmiş olduğumuz 15 parça Ballast Water Treatment sistemimiz mevcut. İlk başlarda siparişlerin gecikmesinde zorlansak da 2020 son çeyreğinde içerisinde düzene gireceğine inanıyorum.

2020’de beklentileriniz neler, zor bir dönemden geçiyoruz, öngörüleriniz neler?

2020 yılında koronavirüs ve pandemi devam ettiği sürece herkesin bu durumdan olumsuz etkileneceğini düşünüyorum. Buna rağmen koronavirüs süreci için her sektörün kendisine göre bir önlem aldığını düşünüyorum. 2020’ye denizcilik sektörü açısından bakacak olursak bu sektör uluslararası bir sektör olduğu için açıkçası lokal olarak denizcilik sektörüne bir dezavantaj getireceğini sanmıyorum. 

Biz de firma olarak bu zor süreci en az zararla atlatabilmek için “emergency” planımızı devreye soktuk. Bununla birlikte uluslararası markete yöneldik ve gemilerimizin sefer bölgelerini buna göre ayarladık. Ayrıca gemilerimizin kontratlarını bu şartları göz önüne alarak yaptık. Koronavirüs sürecinin getirdiği sıkıntılar devam etse bile sektör ya da firma olarak bundan çokta etkileneceğimizi düşünüyorum.

Son olarak bizimle paylaşmak istediğiniz başka bir konu var mı?

Şirket olarak 2022 yılında Türk tersaneciliğinde hem network ve marketing hem de uluslararası müşterilerimizin bize vermiş olduğu değerlerle alanımızda birinci sırada olmayı hedefliyoruz. Ayrıca gemi işletme kısmı olarak da petrol taşıma hacmimizi en azından %50 artırmayı planlıyoruz.

Vira Haber/ Hakkı Şen