ARMELSAN Genel Müdürü Can Emre Bakım, yaptığı açıklamada, Deniz Kuvvetlerinin su altı akustik sistemler ve özellikle sonar sistemleri alanındaki dışa bağımlılığını sona erdirmek amacıyla 10 yıldır faaliyet gösterdiklerini açıkladı.

Bu çerçevede yürüttükleri Ar-Ge projeleri ve bunların çıktısı ürünleri bulunduğunu ifade eden Bakım, Aras 2023 Dalgıç Tespit Sonarı'nın Türkiye'nin en büyük askeri gemisi TCG Anadolu'nun (Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi-LHD) dalgıç tehdidine karşı korunmasında kullanılacak olmasını örnek gösterdi. Bakım, sonarın kabul testlerinin tamamlandığını ve gelecek dönemde sahada görüleceğini kaydetti.

Ukrayna'dan gelen mayınlar dolayısıyla Türk Boğazları'nda güncel bir tehdit yaşandığını anımsatan Bakım, bu tür tehditlere yönelik 3 yıl önce Ar-Ge projesi başlattıklarını anlattı. Bakım, şöyle konuştu:

"Yine Deniz Kuvvzin dışa bağımlılığını sona erdirecek, ilk milli mayın avlama sonarını geliştirme projesini hayata geçirdik. Adını da 1. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştiren Nusrat gemisinden alıyor, Nusrat-1915. Buradaki temel gayemiz demirli ve dip mayını yaklaşık 1 kilometre mesafeden tespit edecek, 250 metreden sınıflandırma yapabilecek, çift frekanslı, yerli ve milli olarak geliştirilmiş bir aktif sonar sistemi geliştirmekti. 2021 yılı sonlarında gerçekleştirilen IDEF'te Sayın Savunma Sanayii Başkanı'mız İsmail Demir'in de teşrifleriyle Nusrat-1915'in lansmanını yaptık. Son fabrika kabul entegrasyon testlerini tamamlıyoruz. Bu yılın üçüncü çeyreği itibarıyla da Deniz Kuvvetlerimize sunabileceğimiz bir ürün haline gelecek Nusrat-1915 Mayın Avlama Sonarı'mız."

Nokta atışı mayın tespiti

Nusrat-1915'in kullanım konseptine ilişkin de bilgi veren Bakım, öndeki mayın avlama gemisinin tehlikeli, riskli kanalı tarayarak arkadan gelecek büyük platformlar için sahayı temizlediğini söyledi. Bakım, şunları kaydetti:

"Örneğin LHD gemimiz bir alana intikal ederken eğer güvenli bulunmayan saha ise önden mayın avlama gemisine entegre edilmiş Nusrat-1915 Sonarı ile saha belirli bir süratle taranır. Tehlikeli bir obje varsa yaklaşık 1 kilometre mesafeden sistem, mayın veya mayın benzeri obje diye sınıflandırır. Sonrasında yüksek frekansa geçerek yaklaşık 250 metre mesafeden bunun net sonucunu söyler. Eğer mayınsa mayın avlama gemimizde bulunan sistemlerle mayın ya nötralize edilir ya da uygun şekilde alınarak saha temizlenir. Bu temiz kanal dediğimiz bölgeden diğer gemiler intikal ederek güvenli şekilde görev bölgelerine ulaşmış olurlar."

Mayın imhası için insansız çözümler yolda

Karadeniz'de son dönemde "başıboş mayın" tehlikesi söz konusu olduğunu hatırlatan Bakım, mayın avlama sonarlarının mayınlar demirinden kopmadan önce bunları tespit etmeye yönelik olarak geliştirildiğini söyledi.

Bakım, SAT komandoları tarafından toplanan mayınların kıyıda nötralize edildiğine dikkati çekerek, "Bunların güncel teknolojiler kapsamında farklı yöntemlerle nötralize edilebilme şansları var. Mesela uzaktan kumandalı su altı robotlarına yerleştirilen uzaktan patlatma mekanizmalarıyla bu mayınlar güvenli şekilde, personel riske atılmadan patlatılabilir ya da robotların önünde bulunan kollarla uygun şekilde kıyıya tehlike arz etmeden alınabilir. Buna yönelik de bazı Ar-Ge faaliyetlerimiz devam etmekte." dedi.

İnsansız deniz araçları için Nusrat-1915'e kardeş

Can Emre Bakım, geliştirdikleri ürünlerle ülke ihtiyaçlarını karşılarken ihracat yoluyla ülke ekonomisine katkı sağlamayı amaçladıklarını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

"Özellikle Orta Doğu, Uzak Doğu pazarında, dost ve kardeş ülkelerden ciddi talepler var. Yıl sonunda ürünle ilgili saha testlerini tamamlayıp Kuvvetimizle beraber ilk saha çalışmalarını yaptıktan sonra yakın zamanda bir ihracat bekliyoruz. 2023 başında sonarın pazarda olmasını amaçlıyoruz. Açıkçası dünya büyük platformlardan bir miktar uzaktan kontrol edilebilir su üstü platformlarına doğru evriliyor. Nusrat-1915'in farklı bir versiyonu için de ön çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu da uzaktan kumandalı su üstü araçlarına entegre edilebilecek daha küçük boyutlu bir avlama sonarı olacak. Bu sayede büyük platformları riske atmadan uzaktan kumandalı bir su üstü platformuyla mayın teşhis ve sınıflandırması yapabileceğiz."