Kuzey Marine Sigorta’nın, Kuzey Academy bünyesinde sosyal sorumluluk projesi olarak başlattığı ve tamamen ücretsiz olan denizcilik sektörü eğitim seminerleri devam ediyor. Son olarak Artı & Artera Survey Kurucu Ortağı ve Teknik Müdürü Şahin Mengi, “Yük sörveylerinde karşılaşılan sorunlar ve çözümleri" başlıklı seminerde katılımcılarla buluştu.

Survey firmalarının bünyesinde kaptan, makineci ve mühendislerden oluşan uzmanlar bulunduğunu hatırlatan Şahin Mengi, “Eğer konu; gemi, yük ve sörvey ise hiçbir koşul altında hiçbir ekip tam olarak yeterli olmayacaktır. Bu nedenle yapılacak tespitlerin yanında doğru zamanda doğru kişilere doğru soruları yönelterek ilerlemek gerekmektedir. Hem teşhisi doğru koymamız hem de koyulacak bu teşhise göre tedbirlerin alınması sağlanabilir” dedi.

Aynı zamanda İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Gemi Klas Müesseseleri, Sigortacılar, Deniz Ekspertiz ve Sürveyör Faaliyetleri Meslek Komitesi Başkanı da olan Mengi yük ile ilgili yükleme limanında, yolculukta ve tahliye limanında karşılaşılabilecek sorunları ve çözüm önerilerini şöyle anlattı :

Ambarların yüke hazır edilmesi

“Gemiye yeni sefer talimatı geldiğinde yapılacak ilk iş ambarların yüklenecek yüke hazır hale getirilmesi olacaktır. Burada özellikle hassas dökme yüklerde çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Yükleme öncesi shipper veya kiracı tarafından atanan surveyor tarafından ambar kontrolü yapılır ve yüke uygunsa uygunluk belgesi verilir. Bazen bu belgenin verilmesi aşamasında kötü niyet devreye girebilmektedir. Özellikle yükleyicinin yükü vaktinde hazır edememesi veya yükün piyasada değişen fiyatı nedeni ile gemiyi bilerek geciktirmek için uygunsuzluk vermesi hem geminin gecikmesine ve hem de uygun olan ambarı daha da uygun hale getirebilmek için armatörün daha fazla kaynak ayırmasına neden olmaktadır. Bu nedenle taşınması istenen yük ile ilgili önceden her türlü bilgi alınarak ambarın hazır edilmesi gerekir. Bazen de yük çok hassas olmasa da bir önceki yükün corrosive etkileri nedeni ile sıkıntı çıkabilmektedir. Mesela sülfürik asit yükünün tahliyesi sonrası ne yüklenirse yüklensin ciddi bir temizlik yapılması ve ambarların tamamen temizlendiğinden emin olunması gerekir. Diğer taraftan ambar kapakları ve ekipmanlarının ekstra hiçbir tedbire gerek görmeden sızdırmazlığının sağlanmış olması gerekir”

Yükleme operasyonunun takibi

“Yükleme limanlarında yük armatör, kiracı, alıcı, satıcı ve benzeri bir çok taraf tarafından yükleme öncesi ve yükleme sırasında kontrol ettirilir. Gemi veya işletmenin çıkarlarını koruması için atanabilecek sörveyor kim olursa olsun, hiçbiri gemi personelinin yapacağı kontrollerin yerini tutmaz. Gemi personeli veya zabitanlar yüklenecek yük ile ilgili olarak önceden bilgilendirilmeli ve yükleme sırasında yakın takipleri sağlanmalıdır. Takip, yükün genel durumu ve miktarı ile ilgili olmalıdır. Çoğunlukla geminin miktarla ilgili sorumluluğu olmadığı düşünülerek rahat hareket edilmekte ve sonrasında ciddi sorunlar çıkmaktadır. Bu tür sorunları öngörüp tedbirler alınmalıdır”

Sörvey atamaları ve önleyici evrak tanzimi

“İşin çeşidine göre armatör haklarını korumak adına çok büyük oranda yüklemelerde surveyor atamak gerekmektedir. Özellikle karşı taraf surveyorları gemiye gelip talimat aldıkları taraf adına işlerini yaparken gemi yönetimi adına bir surveyorun olmaması sıkıntı yaratabilir. Geminin limanda bulunduğu sırada gemi personeli hem yüklemenin takibi hem de yönetim işlerini yürütürken iş yoğunluğundan dolayı yetersiz kalabilmektedirler. Bu nedenle profesyonel yardım almakta yarar vardır. Maliyeti artırıcı olsa da bu tür ekstra önlemler ciddi sıkıntıların önlenmesinde yararlı olmaktadır. Bunlar arasında miktar tespiti, varsa uygunsuzlukların tespiti ve gerektiğinde kaptanın protesto mektubu vermesi de yer almaktadır”

İstif ve lashing

“Yükleme öncesi yapılan istif planı yükün, geminin ve personelin durumları açısından hayati önem arz etmektedir. Geminin kapasite ve ambar boyutlarına en uygun istif planı yapılmalı ve bu plana sadık kalınmalıdır. Plan yapılırken tahliye sırası, gemi stabilitesi, gemi tank top sacı kapasitesi, yükün boyutları, yükün istif faktörü, yükün ambalajı ve yükün üstünde diğer yükleri taşıma kapasiteleri göz önünde bulundurulmalıdır. İstif aralarında mümkün olduğunca boşluk bırakılmamalı, kalabilecek zorunlu boşluklarda uygun dunnages ve lashing malzemesi kullanılmalıdır. Unutmamalıdır ki yapılan bir lashingin maksimum kapasitesi en zayıf yeri kadardır. En zayıf yerinden bozulan lashing tüm yük istifini ve hatta geminin emniyetli seyrini bile etkiler. Kullanılan lashing malzemesinin uygun kapasitede ve kabul edilebilir kuruluşlarca onaylanmış veya belgelendirilmiş olması gerekir”

Eksiklik iddiası ve önleme çalışmaları

“Eksiklik iddiaları genellikle yükleme limanında draft sörvey ile miktar tespitinin yapılmasına karşılık tahliyede gümrük kantar figürlerine göre miktar tespiti yapılması ile ortaya çıkmaktadır. Gerek draft survey sırasında okumalardaki küçük hatalar, gerek konstant hataları ve gerekse hesap hataları ile draft sörvey miktarı yanlış hesaplanabilmektedir. Dahası doğru hesaplansa bile tahliyede gümrük kantarı ile kalibrasyon farkları nedeni ile miktarlar arasında fark oluşabilmektedir. Bu nedenle geminin gideceği liman daha yükleme sırasında öğrenilmeli, limanın özelliklerine göre tedbirler alınmalıdır. Bunun yanında sayılabilen yüklerde mutlaka doğru miktarı konşimentoya yazdırmak gerekir. Zira eksikliğinde adet bazında olduğu için ticari eksiklik limiti olmadığı gibi alıcının yapacağı claim yanında gümrük cezası da söz konusu olacaktır. Aynı şekilde fazlalık durumunda gümrükçe kaçakçılık cezası kesilebilmektedir”

Kapakların mühürlenmesi ve ambarların havalanması

“Ambar kapak ve manhollerinin mühürlenmesi durumunda ambar havalandırması yapmak mümkün olmayacaktır. Özellikle uzun yolculuklarda iç ortam ile ambar dışı arasındaki ısı farkları ambar içinde yoğuşmalara ve yükte hasarlara yol açabilmektedir. Bu nedenle eğer mümkünse elektrik fanları çalıştırılmalı bu mümkün değilse önceden mührü yaptıran tarafa bir notice ile olabilecek rutubet hasarı konusunda uyarıda bulunulmalı, sonrasında yolculuk esnasında ambar içi rutubet ve ısı ölçümleri düzenli olarak kaydedilmelidir. Tahliye limanına varışta yapılacak unsealing sonrası kapaklar açıldığında özellikle dökme yüklerin üst katmanlarında az miktarda da olsa rutubet, küf veya kekleşmeler görülebilmektedir. Gemi personelince bu kısımlar kolaylıkla toplanarak güverteye alınabilir ve alıcının yükü görmesindeki kötü intiba ortadan kaldırılabilir”

Tahliye limanında karşılaşılan sorunlar

“Geminin tahliye limanına varışı ve kapakları açması sonrası karşılaşabileceği yüzlerce sorun bulunmaktadır. Bu sorunlardan yükle ilgili olanları, eğer yükün tamamıyla sağlam olduğuna eminsek ve buna rağmen alıcı hasar iddiası çabası içindeyse bu ya yükün piyasa değerindeki oynamalar ya da alıcının hazır tesisi olmaması nedeniyle tahliyeyi geciktirerek gemi ambarlarını birkaç gün de olsa depo gibi kullanma niyetinden kaynaklanabilir. Eğer gerçekten sorun varsa daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi önce tespitler ve sonra doğru sorular ile teşhis konulmalıdır. Eğer hasar gerçekse, bu hasarın büyütülmeden en azla tahliye edilmesi için tedbirler alınmalıdır. Tahliye sonrası alıcı yetkilileri hasarlı yükü korumakla mükellef oldukları konusunda uyarılmalıdır ve depo koşullarında nihai tespitlerin yapılması sonrası piyasa koşullarında en uygun bir şekilde değerlendirmesi yapılarak hasar minimize edilmelidir”

Katılımcılar ne dediler?

İrem Pamuk / Derin Shipping Güverte Enspektörü

“Öncelikle Şahin Bey’e ve Kuzey ailesine teşekkür ediyorum. Böylesi seminerler bizler için çok faydalı oluyor. Atladığımız noktalarda destek veriyor”

Kapt. Uğur Karabay / Eastern Pasific Shipping

“Sektörde elleçlenen, taşınan katı ve sıvı yüklerle ilgili yaşanan problemleri hem armatör hem yükletici hem de kiracı tarafında örnekleriyle inceledik. Gerek işletmelerin temsilcileri gerekse operasyonel isimler tecrüblerini paylaştılar. Kuzey Insurance’ye teşekkür ediyorum”

Baş. Müh. Cem Mohan

“Kuzey Marine Sigorta tarafından düzenlenen bu seminerle bilgilerimizi güncelledik. Kuzey ailesine misafirperverlikleri için teşekkür ediyorum”

Artı & Artera Survey Kurucu Ortağı ve Teknik Müdürü Şahin Mengi

“Öncelikle Kuzey Marine ailesine bu fırsatı verdiği için teşekkür ediyorum. Eğitim çalışmasından ziyade sektördeki sorunların konuşulması açısından faydalı oldu. Doğru konuları konuştuğumuza inanıyorum”

Vira Haber