Artan taleplerle birlikte yatırımlarını hızlandıran Medkon Lines 2021 yılında filosuna 5 gemi daha ekleyerek 11 gemi sayısına ulaştı. Pandemi sürecinin iyi anlaşılması ve sürecin iyi değerlendirilmesi neticesinde Türk denizciliğini iyi bir noktaya geleceğine inandığını ifade eden Medkon Lines CEO’su Mahmut Işık ile gelecek hedeflerini, piyasaların durumunu ve daha birçok konuyu değerlendirdik.

Öncelikle 2021 yılını değerlendirmek gerekirse sizin için nasıl geçti?

2021 senesinin öncellikle konteyner hat işletmecileri, denizcilik camiası ve Medkon için çok özel bir süreç olduğunu söyleyebiliriz. Bu sürecin iyi ya da kötü olması yanında hepimiz için bir şeylerin değiştiği; farklı bir sürecin başlangıcı olduğu kanısındayız. Bu süreci iyi değerlendiren, sürecin dinamiklerini iyi anlayan ve bunlara göre kendisini hazırlayan şirketler için çok iyi bir süreç başlangıcı olacağını düşünüyorum.

Medkon Grup Şirketleri olarak biz, 2021 senesini elimizden geldiği ölçüde doğru analiz edebilme ve doğru geçirme çabası içinde olduk. Buna göre yatırımlarımızı 2021 yılında gerek kara taşımacılığı ve gerekse deniz taşımacılığı tarafında devam ettirerek bize göre verimli bir şekilde tamamlamış olduk.

Küresel ticaretteki hareketlilik taşımacılık piyasasını yeniden şekillendiriyor. Bu şekillenme ile birlikte gemi alım satımları da etkileniyor. Sizin bu konudaki görüşleriniz neler?

Medkon olarak biz 2021 senesinde filomuza 5 gemi daha ekleyerek, toplamda şirketimize ait olan 11 gemi sayısına ulaşmış olduk. Gemi alımlarında piyasa şartları ve alınacak gemilerin çok iyi seçimi ile beraber ciddi fiyat artışları öncesinde bu şansımızı yeterince kullanabildik.

Halihazırda artan fiyatlar ile beraber piyasada devam eden gemi arayışımız olmasına rağmen şu anda gemi alımı konusunda çok dikkatli olunması gereken bir süreçten geçildiğinin farkındayız.

Bilindiği gibi tüm dünyada konteyner taşımacılığı yaklaşık 6 bin 300 adet gemi ile devam ediyor. 2022 senesinde konteyner taşımacılığının çok ciddi artışlar olmadan yaklaşık 230 milyon TEU konteyner taşıması ön görülmekte. Pandemi süreci öncesinde gerek gemi kiralarının çok düşük olması gerek yatırımcı armatörün değişecek yakıt regülasyonları nedeni ile hangi tip ve büyüklükte gemi ihtiyacı olması konusunda onunu çok fazla görememesi nedeni ile yeni gemi yatırımına çok sıcak bakmaması ile geçti.

Pandemi başlangıcı sonrasında gemilerin ve konteynerlerin limanlarda elleçlenme süreçlerinin uzaması nedeni ile halihazırda yapılan servislerin daha fazla gemi ihtiyacına sebep olduğundan özellikle hareket kabiliyeti ve limanlarda kalış sürecinin kısa olması nedeni ile daha çok feeder tabir edilen ufak tonaj gemilere ihtiyacın çok ciddi oluşmasına buna göre de talep ve arz dengesizliği nedeni ile gemi kiralarının (özellikle belirtilen ufak tonaj gemilerde) ciddi artışlarına ve sonuç olarak da gemi fiyatlarında ciddi artışlar yaşandı.

Aynı tonaj ve vasıflarda olan 2020 senesi ve öncesinde yaklaşık 2-5 m USD civarında satılan gemilerin fiyatlarının günümüzde 12-21 m USD seviyelerinde alıcı bulmasına neden oldu. Bu süreci biz daha önceki yıllarda ve özellikle 2008 öncesinde yaşayan firmalar olarak daha temkinli ve elimizden geldiğince yönetmemiz gerektiği kanısındayım.

Özellikle daha önce piyasada alıcı bulamayan gemilerin, yani yakıt tüketiminin çok fazla olduğu, ticari ömrünün çok az olacağı ülkelerde yapılan ve piyasadaki güzel navlunların dönüşümünde veya daha öncesinde operatif olmayacağına inanılan çok fazla geminin piyasada satılmakta olduğu ve rahatlıkla alıcılar bulduğu bir sürecin yaşanması sebebi ve ek olarak mesleği armatörlük olmayan ve gemi işletmenin dinamiklerini çok fazla bilmeden gemi sahibi olma çabalarında bulunan ticaret insanlarının piyasada alıcı olmaları sebebi ile bu dönemde alınan yanlış gemiler nedeni ile sıkıntı yasayabileceklerini düşünerek hareket etmekteyiz.

Sonuç olarak gemi arayış sürecimiz devam ederken, bizler bu işin çok uzun soluklu olduğunun bilinciyle hareket ederek işimize göre doğru olduğuna inandığımız ve bizimle beraber çok uzun seneler piyasaya hizmet edebilecek gemilerin bugünün şartlarına uygun fiyatlara bulunması halinde yatırımlarımıza devam etme kararındayız.

Bu durumu baz alırsak Medkon bu hareketlilik içinde ne gibi gelişmeler yaşadı?

2021 senesi ve devam eden 2022 senesi içinde yeni hatlar ve seferler ile özellikle yeni konteyner alımları, kara nakliyesi, depolarımızda filo artışları, makine teçhizatı yatırımları, kabotaj servisimize yeni ve daha büyük kapasiteye sahip bir gemi alımı, tüm bölgelerde yeni ofis alımları ve bunlardan çok daha önemli olduğuna inandığımız Medkon ekibinin nitelikli insan ve kaliteli iş mantığı ile aramıza yeni katılan ve katılacak personel ve her geçen gün ekibimizin artan işlerinde yardımcı olacağına inandığımız software yatırımları ile devam ediyor. Ek olarak gurur duyduğumuz ve hizmete soktuğumuz “Medkon Akademi” var. Bünyesinde gerek şirket içeresinde tecrübe, bilgi ve beceriye sahip olan gerekse şirket dışından meslek duayenlerinin, tüm Medkon çalışanlarına sektöre dair çeşitli eğitimler vermesiyle yolumuza devam etmekteyiz.

Ayrıca pandemi sürecinde tüm ekibin özellikle iş yerinde geçirdiği zamanın hem öğrenim açısından hem de kaliteli zaman geçireceği ve eğleneceği zeminlerin hazırlanmasına önem verdik. Buna göre gerek istirahat zamanlarımızda gerekse beraber takım ruhu ile eğlenme zamanları oluşturarak bu sürecin ve bundan sonraki süreçlerin çok daha verimli geçmesine önem gösterdik.

Konteyner piyasasındaki arz sıkıntısından bahsedelim biraz da. Sizin görüşleriniz nedir bu konuda? Bu durumun size yansıması nasıl oldu? Ne gibi çözümler ürettiniz?

Biz bu sıkıntılı sürecin ön görülmesi ile beraber 2020 senesi başından itibaren konteyner filomuzu 17 bin TEU kapasiteye arttırmak için gerekli anlaşmaları yaptık ve bugün gelinen noktada servis verdiğimiz tüm seferler için yeterli konteyner kapasitesine ulaştık. Bunu yaparken Medkon kalitesine yakışır vaziyette ve özelliklere sahip konteyner alımlarına yani işimizin ve çalıştığımız bölgelere özel ürettirdiğimiz niteliklere sahip konteynerlerin yatırımının yapılmasına özen gösterdik. Bu seneki hedefimiz 2022 sonuna kadar açılacak yeni hatlar ve mevcut hatlarımızdaki kapasite artışı göz önünde tutularak 22 bin TEU kapasitesine ulaşmaktır.

Mevcut durumun devam eden pandemi ve artan yük hacmi ile beraber en azından 2023 ortalarına kadar devam edeceği düşünülerek buna göre yatırımlarımız ihtiyaçlarımıza vabeste artarak devam edecektir.

Uzmanlar 2022 ve sonraki yıllar için fiyatların yükseleceği, ekonomik dalgalanmaların artacağı yönünde uyarılarda bulunuyor. Sizin bu konuda ön görüleriniz var mı? Hazırlıklıyız diyebilir misiniz?

Daha önce belirttiğim gibi özellikle seferlerimize etki eden ana gider kalemleri olan, gemi kiraları, yakıt fiyatları, limanlarda kalış süreleri ve liman masraflarının düşmemesi halinde bu sene navlun fiyatlarında bölgesel ve dönemsel bazı düzeltmeler dışında herhangi bir indirim olması söz konusu değil. Seferin maliyetine etki eden yukarıda belirtilen kalemlerde çok ciddi artışlar yaşanırken bunun etki ettiği sefer maliyeti ve bu durumda slot tabir ettiğimiz seferde yaşanan her konteyner taşıma hücresinin maliyeti otomatik olarak artmakta. Örnek verilmesi gerekirse daha önce 5 bin USD olan en düşük kapasiteli günlük gemi kiralarının bugün geldiği fiyatlar 21 bin USD’dir. Daha önce beher tonu yaklaşık 230 USD olan yakıtların fiyatları bugün yaklaşık USD 720’lere kadar çıkmış durumda. Bu durumda maalesef giderek artan maliyetlerin taşımacılığa yansıtılması zorunlu olup buna göre fiyatların düşmesinin çok mümkün olamayacağı ön görülmektedir.

Biz Medkon olarak bir durum analizini yaparak elimizden geldiğince sefer maliyetlerinde en uygun piyasa şartları dahilinde ararken aynı zamanda seferlerimize etki eden tüm işlemleri gözden geçirerek hat işletmeciliğinde oluşan tecrübemizi ve bu konuda kabiliyetli ekibimizi en uygun maliyete doğru hazırlamaktayız.

Şirketinizin kısa ve orta vadedeki hedeflerinizi sorsak neler söylersiniz?

Öncelikli hedefimiz hep daha kaliteli ve güvenli işlerin yapılması olup, deniz taşımacılığında güvenin ne kadar önemli olduğunun bilinciyle yukarıda belirttiğim gibi halihazırda bu işin beraberce organize ettiğimiz tüm ekibimizin çok daha eğitimli ve yaptığı işin bilincinde olduğu süreçlerin iyileştirilmesi.

Bununla beraber kısa vade dediğimiz 2022 ve 2023 senelerindeki hedeflerimiz organik büyümelerle halihazırda 12 olan hizmet verilen ülke sayısının arttırılması dolayısıyla sefer sayıları, gemi sayısı ve ekipman sayılarımız arttırılması olup; bunların oluşmasında hırslarımız ile hareket etmek yerine daha mantıklı ve bize güvenen tüm müşterilerimizin bugüne kadar olduğu gibi bundan sonrada kesinlikle güvenlerine layık olunan hizmetlerle devam etmemiz.

Uzun vade hedeflerimiz ise yüzde yüz bir Türk armatör ve hat işletmecisi yapısı olarak ülkemizin kazanımları doğrultusunda Türkiye’den çıkış yapan veya ülkemize gelen tüm yüklerin olduğu, özellikle Karadeniz ve Akdeniz’in tüm ülkelerine ve bu ülkeler arasındaki taşımaların organizasyonu ile bunların tamamlayıcı hizmeti olduğunu düşündüğümüz uluslararası ve yurtiçi kara taşımacılığı, konteyner depolama hizmetleri ve taşımanın diğer şekilleri ile birleştirilen multimodel taşımaların tüm alanlarında, öncelikle ülkemiz taşımacılığı yanında tüm denizcilik camiasına faydası olabilecek yapılar oluşturarak bu doğrultuda emin adımlarla hareket etmeye devam edeceğiz.

Aynı zamanda kara taşımacılığı yapıyorsunuz. O alandan da bahseder misiniz? Yeni gelişmeler var mı?

Kara taşımacılığındaki önemin ve tamamlayıcı hizmet olmasındaki yararın her gecen gün daha fazla artacağının farkında olup; halihazırda yaklaşık 120 adet olan özmal çekici ve dorse sayımızı bu sene yeni alımımızla yaklaşık 180 adede çıkarmış bulunmaktayız.

Hizmet verdiğimiz tüm bölgelerde limandan limana yapılan taşımalarımızı, kapıdan kapıya yapmak üzere tüm bölgelerde çalışmalarımız devam etmektedir

Düzenli hat konteyner taşımacılığına ilaveten, proje taşımacılığı, gemi acenteliği vs. gibi farklı hizmet alanlarınız da var. Bu alanlardan da bahsedersek nasıl bir ivme yakaladınız bu alanlarda?

Proje taşımacılığı çok bilinmese de önemi çok büyük olup dünyada bu hizmeti verebilen çok az firma mevcut. Bu firmaların özelliği ise buna uygun gemi ve ekipmana sahip olmak ayrıca en az bunun kadar değerli olan know howa sahip olmaktır. Bu konuda giderek artan tecrübemiz ve kapasitemiz ile emin adımlarla ilerlemeye devam ediyoruz.

Gemi acenteliği konusunda ise kar amacı gütmeden 12 ülkede yer alan Medkon’a ait 26 ofisimizde tüm Türk armatörlere açık olarak ve özellikle zor bölgeler olan Kuzey Afrika ülkelerinde, yanında olan Avrupa ve Karadeniz limanlarındaki ofislerimizde acentelik veya koruyucu acentelik konularında elimizden geldiğince desteğimizi esirgemiyoruz.

Bu bizim bir Türk şirketi olarak meslektaşlarımıza ve Türk denizcilik camiasına olan elimizden gelen tüm yardımların yapılabilmesi ve bunların yapılması sırasında herhangi bir ücret beklentisi olmadan devam etme sürecimizdir.

Son olarak yeni dönem için nasıl bir mesaj vermek istersiniz?

Bugün yaşadıklarımızın hazırlanma süreci olduğunun bilincinde olarak; tüm Türk armatörleri ve denizciliğe gönül vermiş tüm şirketlerimin bu durumda hazırlıklı olması, sağlam adımlarla ilerlemesi gerektiğine inanmaktayım. Bu durum doğru değerlendirilir ve kullanılırsa Türkiye’nin ve denizcilik camiasının ilerlemesi için çok ciddi fırsatlar gelecektir. Yeter ki bizler bunu ülkemize ve camiamıza güzel fırsatlar olarak değerlendirerek, denizciliğin Türkiye’de daha ileri gitmesine katkıda bulunalım. İnanıyorum ki iyi işler yaparsak ülkemizin çok daha güzel yerlere gelmesine katkıda bulunup sürecin hızlandırılmasını sağlarız. Umarım 2022 senesi tüm denizcilik camiasına çok güzel kazanımlar sağlar.