Araştırmaya göre, özensiz kullanım nedeniyle açık bir foseptiğe dönüşen Marmara’nın büyük bölümü deniz özelliğini kaybetti, birçok yerinde oksijen bitti.

İnönü Vakfı bünyesinde 1954’ten günümüze, düzenli ölçümler ile her sene tekrarlanan ve bu yıl 2011 yaz ayağı, Ak-Kim Kimya ana sponsorluğunda gerçekleştirilen MAREM (Marmara Denizi’nin Değişen Oşinografik Şartlarının İzlenmesi) Projesi’nin sonuçları belli oldu. Marmara Denizi ve Boğazlarda yatayda 145 istasyonda yaklaşık 30 parametrenin ölçüldüğü araştırmada bu sene ilk kez Marmara Denizi genelinde bakteriyolojik etüt ile deniz canlılarından kaynaklanan ve insan sağlığını etkileyen alerjik ve akut dermatolojik etmenler de izlenmeye başlandı.

Beş yıllık ömrü kaldı

Sonuçları değerlendiren proje lideri Levent Artüz, “Doğa Marmara Denizi’nde ölürken hâlâ insanlara yararlı bir şeyler vermeye çalışıyor” diyerek, “Marmara Denizi için şimdi çalışmalara başlanırsa beş sene sonra Tekirdağ açıklarında yeniden kılıç balığı görürüz. Marmara’da 123 balık çeşidi yok oldu bu kirlilik ortadan kalktığında 50 tür geri gelebilir. Ama önlemler alınmazsa beş sene sonra cansız ortama dönüştüğünde artık geri dönüş olmaz” diyerek uyardı. Denizdeki kirlilikten dolayı balıklar çok büyüyemediği için çok küçük durumda sofralara geldiğini belirten Artüz, Marmara’dan çıkan midyenin kesinlikle yenmemesi gerektiğinin altını çizdi ve “Midye yemek dalgıç zıpkınıyla Rus ruleti oynamaya benzer” dedi.

Yaşam yok oluyor

Bu projenin 1954 yılından beri sürdürüldüğünü anlatan Artüz, “Oksijen değerlerini yıl yıl karşılaştırdığımızda çok dramatik düşüşler görüyoruz. Marmara artık deniz formülüyle açıklanacak bir deniz değil foseptik. Deniz olarak niteleyemeyeceğimiz bir su kütlesi. Şu anda yüzeyde en yüksek olması gereken yerde oksijen oranı 1970’lerde 7-7.5 mg/litreyken şu anda 3-3.5 mg/litreye düştü. Yaşam olamayacağı duruma geldi” diye konuştu. Hali hazırda evsel atıklar için çalışan hiçbir arıtmanın olmadığını söyleyen Artüz, “Şu an için arıtma tesisleri sadece sanayi kuruluşlarına hastır. Evsel atık dediğimiz noktada arıtma yoktur. Belediyelerin çoğu atıklarını Marmara Denizi’ne basmaktadır” dedi.

Dehşet veren sonuçlar:

- Marmara Denizi’nin çok büyük bölümü ile deniz özelliklerine sahip bir su kütlesi değil, açık bir foseptik.

- Marmara Denizi’nin büyük bir bölümünde, özellikle de doğu kesimlerinde, suda çözünmüş oksijen değerlerinin çok düşük seviyelerde, hatta yer yer anoksik (oksijensiz) bölgeler bulunuyor.

- Evsel atıklar, sanayi ve tarımsal atıklara Marmara Denizi’nin her bölümünde yoğun bir şekilde rastlandı.

- Marmara Denizi’nin büyük bir bölümünde, nitrat, nitrit ve amonyak değerleri çok yüksek.

- İstanbul’a yaklaştıkca Marmara Denizi dip yapısında canlılık yer yer sıfıra düşüyor.

- Marmara Denizi üst su tabakasında özellikle göçer balıkların konaklayacağı ve besleneceği seviyelerin ortalama 5-7 m kalınlıkta ve çok yetersiz olduğu tespit edildi.

Vatan