Büyükböcek ailesi 3 nesildir dededen görme yöntemle keserle tekne yapmaya devam ediyor. Osmanlı’nın savaş gemileri ve saltanat kayıklarının yapıldığı ilçede tekne yapım ustalarının azalmasından şikayet ediliyor. İlçede 2005 yılına kadar 17 tezgah bulunurken, bugün tezgah sayısı 12'ye düşmüş durumda. Yaklaşık 40 senedir geleneksel olarak İstanbul ve Çanakkale’ye balıkçı teknesi, yat yaptığını belirten Hasan Büyükböcek, sağlığı elverdiği sürece yat yapacağını belirtti. Büyükböcek, "Ben bu mesleği babamdan öğrendim.

İlkokulu bitirince babamın yanında çırak olarak bu işe başladım. Genelde İstanbul ve Çanakkale'ye balıkçı teknesi veya gezi teknesi yapıyoruz. Tabi bunun yanı sıra başka illerden de sipariş alıyoruz. Hollanda, İsviçre ve Almanya'ya yat yaptık. Siparişler bize tavsiye üzerine geliyor. Kurucaşile'de yapılan tekneler işçilik ve malzeme kalitesi ile tercih sebebi.”

Oğlu hem alaylı hem de mektepli

 İki oğlundan birinin yanında hem okuyup hem de çıraklıkla bu işi yaptığını belirten Hasan Büyükböcek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Oğlum Mehmet Kurucaşile Denizcilik Meslek Lisesi Gemi İnşaat Bölümü'nü okudu. Kışın okulunu okudu yazın benim yanında çalıştı. Ayrıca 2 yıllık Denizcilik Meslek Yüksek Okulu'nu bitirdi. Bir yandan geleneksel şekilde tekne yapılmasını diğer yandan da işin bilgisini alıyor. Ama diğer oğlumu bu işe sokmadım. Çünkü artık bu işi sonu yok. Yavaş yavaş mesleğimiz ölüyor. Babam bana ben de oğluma öğrettim mesleğin püf noktalarını. Son 5 yılda 5 atölye kapandı. Artık ustalar yetişmiyor, kimse oğlunu bu işe sokmuyor. Çünkü para kazanılmıyor."

Bir gezi teknesinin yaklaşık 1,5 ayda teslim edildiğini ifade eden Büyükböcek, bu tür teknelerin fiyatının 25-30 bin TL arasında olduğunu söyledi.

"Keserimiz olmazsa olmaz"

Tekne yapımında en önemli aletin keser olduğunu belirten Hasan Büyükböcek, tekne yapımının püf noktaları ile ilgili şunları dile getirdi: "Bizim işimizde en önemli alet keserdir. Keser olmazsa olmazdır. Kurucaşile’de yapılan teknelerin tutulmasının en önemli nedeni kaliteli ve sağlam olmasıdır. Bizim teknelerimiz kestane ağacından yapılıyor. Ağaçları Samsun tarafından alıyoruz. Çünkü bizim arazilerimiz Orman İşletme Müdürlüğü'ne ait. Halbuki Samsun tarafında özel kişiler tarafından kestane üretimi yapılıyor.

Biz teknelerimizi babadan öğrenme şekli ile yapıyoruz. Babamızdan öğrendiğimiz bilgileri kafamıza yazıyoruz. Bir teknenin boyu ne olursa eni ne olur, bunu hep göz usulü tecrübelerimizi ve ustalardan aldığımız bilgileri uygulayarak yapıyoruz. Bizim plan ve projemiz kafamızda. Tabi bunun yanında plan ve projeleri olan tekneler gelirse onu da tekniğine uygun yapıyoruz. Mesela eskiden çivi olmadığı için ağaç kavalyelerle yapılırmış, daha sonra kalaylı çiviler, şimdi ise çelik çivi veya vidalar kullanılıyor. Ama tekne yapımında kullandığımız aletlerin çoğunluğunu el aletleri oluşturuyor. Çok az elektrikli alet kullanıyoruz."

"Ağaç tekne fiber teknelere nazaran daha sağlıklı"

Fiber teknelere nazaran ağaç teknelerin daha sağlıklı olduğunu belirten Hasan Büyükböcek, "Ağaç tekneler fiber teknelere nazaran daha sağlıklı ve sağlamdır. İyi bakımı yapıldığında ve her sene gereken bakımı yapıldığı zaman 30-40 yıl gider. Halbuki fiber teknelerin ömrü kısadır. Mesela bir fiber tekne ile çarpışıldığı zaman kırılmaz patlar. Ama ağaç tekne patlamaz sadece çarpma olan yer zarar görür, onu da ağaç ile kapatmak mümkündür. Mesela bu kaza deniz ortasında olduğu zaman kırılan yeri kapatıp en yakın limana kadar gidebilirsiniz. Ağaçta kanser yapan malzeme yok, ama fiber teknelerde bu bulunuyor.” diye anlattı.

"Bir sanayi sitemiz olsun"

Kurucaşile'de teknelerin evlerin altlarında yapıldığını belirten Hasan Büyükböcek, bir sanayi sitesi yapılmasını istedi. Böyükbicek, yetkililere şöyle seslendi: "Eskiden öküzünü satan denize kayık yaptırmaya gelir denirdi, şimdi ise otomobilini satan kayık yaptırmaya geliyor. Kayıkları yapan ustalar ya evlerinin altında ya da tarlalarında yapıyor. Eğer bizim bir sanayi sitemiz olursa daha iyi iş yaparız. Tekne siparişi vermeye kalkanlar dağ taş gezip tekne yapımcısı aramazlar. Bazı yaptırmak isteyenler ise bizleri bulamadıkları için gidiyorlar. Bir sanayi sitemiz olursa rekabet olur. Ustalar arasında dayanışma olur. Gelen müşterilerimiz daha çok usta görür. Rekabet olur, rekabet de kaliteyi getirir. Devlet desteği olur.

Geçen sene festivalimize gelen Ulaştırma Bakanı'mız Binali Yıldırım bize bu konuda destek olacağını söylemiş idi. Sanayi sitesi yapılacak hazine arazisi de hazır. Tekneönü, Kapusuyu ve Kurucaşile’nin geçim kaynağı bu. Sadece Kurucaşile de 30 aile bu işten ekmek parasını kazanıyor." 78 yaşındaki ahşap tekne ustası Ali Büyükböcek ise bu işi 70 yıl yaptığını belirterek, "Ben 450-500 tonluk çektirme (ağaç yük gemileri) yapardım, ama bunlar daha sonra İstanbul’a girmeleri yasaklanınca işi balıkçı ve gezi teknelerine döndürdük. Gözümden rahatsızlanınca işi bıraktım. Bizim işte göz çok önemli. Bu işi göz ucu ile yaparsın. Şimdi ise çocuklara bilgilerimi aktarıyorum. Benim ustalarım da Osmanlı Devleti'ne saltanat kayıkları ile donanmaya gemi yaparlarmış.” dedi. Bartın'ın Kurucaşile ilçesinde 2002 yılından beri 16 ve 17 Temmuz tarihleri arasında Ahşap Tekne ve Yat festivali yapılıyor. Festivalde amaç ise ahşap tekne yapımcılığını yaşatmak ve bu konuda Türkiye’nin dikkatini çekmek. Bu yıl düzenlenecek festivale Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın katılacağı belirtildi.

Star