Son yıllarda su seviyesinde belirli periyotlarda değişimin yaşandığı Van Gölü'ndeki çekilme ile akarsuların debisindeki düşüş dikkati çekiyor.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık 100 yıldır ısınan dünyada, buna bağlı olarak kuraklığın arttığını belirtti.

Türkiye'deki su kaynaklarının da giderek azaldığını dile getiren Alaeddinoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Van Gölü Havzası kuraklığın yaşandığı alanlardan biri. Yağışın az olması havzadaki su potansiyelini de olumsuz etkiliyor. Küresel iklim değişikliğiyle ilgili yaptığımız çalışmalarda Van Gölü'ndeki su seviyesinin 200 yıldır yükseldiğini görüyoruz. Bu yıl önceki yıllardan farklı bir durum yaşanıyor. Havzaya düşen yağışın dört katı buharlaşma gerçekleşiyor. Düşen yağış bunu karşılayacak kapasitede değil. Bundan sonra karşımıza çıkan tablo, Van Gölü seviyesinin sürekli azalacağı yönünde olacak. Halkımız muhtemelen her yıl biraz daha çekilmenin olacağı bir Van Gölü'yle karşılaşacak. Bunu değiştirecek hiçbir işaret elimizde yok." diye konuştu.

Akarsuların göle döküldüğü alanlarda gözle görülür bir çekilmenin söz konusu olduğunu aktaran Alaeddinoğlu, şöyle devam etti:

"Belki 10-20 yıl sonra göl sınırlarını çizerken farklı bir harita kullanabileceğiz. Bu durum bizi yeni normallere itiyor. Bu sorunu gerekli kaynaklarla çözmek zorundayız. Van Gölü ve akarsulardaki su seviyesinin azalması yaban hayatını da olumsuz etkiliyor. Çok önemli sulak alanlarımız var. Birçok kuş türü yaşıyor ve artık göç etmiyor. Göl suyundaki değişim onların yaşamlarını da olumsuz etkiliyor. İnsanlara bu dönemde su kaynaklarını verimli kullanmalarını tavsiye diyoruz. Bu durum baraj yapmaktan daha verimli sonuç almamızı sağlayabilir. Ciddi bir su sorunuyla karşı karşıya olduğumuzu herkesin bilmesi gerekir."

"BALIK GÖÇÜNÜN ERKEN BAŞLAMASINI BEKLİYORUZ"

Van Gölü ve inci kefaliyle ilgili araştırma yapan YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş ise Van Gölü Havzası'nda geçen yıllara oranla çok az kar yağdığını söyledi.

Havaların sıcak geçmesinin göldeki su sıcaklığını da etkilediğini aktaran Akkuş, "Kışın yağan kar, yaz aylarında akarsuları besliyor. Bu su sayesinde 15 bin insanın geçimini sağladığı inci kefali üremesini sağlayabiliyor. Meteorolojik verilere göre kar yağışının az olması, yaz aylarında akarsuların debilerinin şiddetli bir şekilde düşmesine yol açacak. İnci kefallerinin üreme döneminde göçü, bu veriler ışığında zorlu geçecek." değerlendirmesinde bulundu.

Havaların sıcak olmasının balıkların davranışını da etkilediğini gözlemlediklerini anlatan Akkuş, bu mevsimde 70 metre derinlikte olması gereken balıkların 18 metreye çıkarak kıyıya yaklaştığı bilgisini paylaştı.

Gölde 4 derece olması gereken su sıcaklığının da 7 dereceye çıktığına dikkati çeken Akkuş, şunları kaydetti:

"Bu sene karşılaştığımız durum, gelecek yıllarda giderek büyüyen bir sorunun habercisi aslında çünkü su debisi kuraklıkla beraber düşecek ve suya olan ihtiyaç her geçen yıl artacak. Bu nedenle suya çok ihtiyaç duyan bitkilerin yerine suya az ihtiyaç duyan bitkileri ekmemiz lazım. Bütün kurumların bu hassasiyeti göz önünde bulundurması gerekiyor. Su ne kadar azalırsa balığın üremesi de o kadar zorlaşacak çünkü inci kefali yaşamını her ne kadar Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı sularında gerçekleştirse de varlığının devamlılığı göle dökülen akarsuların varlığıyla mümkün. Bu suların yok olması, inci kefalinin de yok olması demek. Debilerin düşmesi, inci kefalinin üremesini olumsuz etkileyecek. Bu nedenle balık göçünün bu yıl daha erken başlayıp, daha erken bitmesini öngörüyoruz."

Van Gölü'nde yaşayan inci kefali, üreme döneminde, 15 Nisan-15 Temmuz tarihlerinde suyun akışının tersine yüzerek tatlı sulara göç ediyor.

Vira Haber