İMEAK Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır’ın başkanlığını yaptığı toplantıya Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanı Tuğamiral Tayfun Paşaoğlu, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Kanburoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deniz Hizmetleri Müdürü İlker Aslan katıldı.

Toplantıda, Bilge Bayburtligil ve İbrahim Tamer Haşimoğlu'nun meclis üyeliklerinin emekliye ayrıldıklarından mütevellit yerlerine Numan Eşiyok ve Saim Emre Doruk’un getirildiği duyurularak,  Barış Dillioğlu'nun ise Beşiktaş Spor Kulübü'nün Yönetim Kurulu'na geldiği açıklandı.

Ardından İMEAK Deniz Ticaret Odası'nın 12.5.2022 tarihli ve 50 sayılı toplantı zabıtları, 2022 Nisan ayı mizanı görüşüldü ve oy birliğiyle kabul edildi.

İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu'nun Mayıs ayı faaliyetleri sunumu sonrasında kürsüye gelen DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, bir konuşma gerçekleştirdi.

Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşta 3 ayı aşkın bir sürenin geride kaldığını, halihazırda kazananı olmayacak ancak kaybedeni çok olacak bu savaşın dünyaya faturasının giderek ağırlaştığını ifade eden Başkan Kıran, küresel ekonomideki yavaşlama beklentilerinin, enerji ve gıda dışında ana metal fiyatlarına da baskı yapmaya başladığını belirtti.

"AÇLIK RİSKİ ARTMAYA BAŞLADI"

Enerji fiyatlarındaki yüksekliğin, üretimde ciddi enerji kullanan metal fiyatlarındaki düşüşü şu an için sınırlı tuttuğunu kaydeden Başkan Kıran, şöyle devam etti: “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) son yayımladığı rapor maalesef gıda fiyatlarının artış eğiliminin devam edeceğine işaret ediyor. Bu duruma iklim krizi ve birçok ülkenin gıda ihracatına sınırlama getirmesi de eklenince özellikle düşük gelirli bazı ülkelerde açlık riski artmaya başladı. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Türkiye'ye ekonomik etkilerini değerlendirirken, kısa vadede en önemli etkisi bu ülkelerle ticaretimizin azalmış olmasıdır. 2022’nin ilk üç ayında Rusya Federasyonu ve Ukrayna ile değer olarak dış ticaretimiz bir önceki yılın ilk çeyreğine göre kıyaslandığında, Ocak ve Şubat aylarında artışa karşın savaşın başladığı 24 Şubat’tan itibaren keskin bir düşüş yaşanmıştır.”

Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinin Türk gemi inşa sanayii sektöründe özellikle de gemi sacı temininde ciddi sorunlara neden olduğuna dikkat çeken Başkan Kıran, “Türkiye’nin ağırlıklı olarak gemi sacı mamulunu satın aldığı Ukrayna’da üretimin ve sevkiyatın durması, diğer tedarikçilerin fiyatlarında önemli artışlara sebep oldu. Halen dış piyasada gemi sacı mamul fiyatları son derece oynak olup, rakamlar günden güne değişebilmektedir. Müdahale öncesi Ukrayna’dan tonu 1100 dolar civarı olan gemi sacı fiyatı bugünlerde Çin’de 1400-1500 dolar, AB ülkelerinde de 2000 dolar seviyelerine yükselmiştir” diye konuştu.

Yaşanan savaşın Türkiye için bir diğer negatif yansımasının turizm sektörü olduğunu söyleyen Başkan Kıran, “Malumunuz Covid-19 salgını nedeniyle 2020 yılında dünyada tüm turizm faaliyetleri durma aşamasına gelmiş, 2021 yılında da pandeminin negatif etkilerini yaşamıştık. Tüm bu endişelerimize rağmen yılın ilk aylarında gelen turist sayılarının umutlarımızı artırdığını belirtmek isterim. 2022 yılının ilk 4 ayında ülkemizi toplam 8 milyon 885 bin kişi ziyaret ederken, bu sayı bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde 172,5 artışa işaret ediyor. İstanbul başta olmak üzere Ege ve Akdeniz sahillerinde bir önceki yıla göre turist hareketliliğinin arttığını görmek hepimize umut veriyor” dedi.  

SAVAŞIN DENİZ TURİZMİNE ETKİSİ

Deniz turizmi sektörünün alt branşları arasında en büyük hareketliliği, ülkemize gelen kruvaziyer gemi ve yolcu sayısındaki önemli artışta gözlemlendiğini dile getiren Başkan Kıran, şunları söyledi: “İlk 4 ayda, 54 adet kruvaziyer gemisi ile yaklaşık 35 bin yolcu ülkemiz limanlarını ziyaret ederken, yeni hizmet vermeye başlayan Galataport’un homeport olarak gemi turlarının başlangıç veya bitiş noktası destinasyonuna alınması ile İstanbul’umuz gelen turist sayısında önemli oranda artışlar yaşıyor. Bu rakamlardan edindiğimiz izlenim. Rusya ve Ukrayna'dan gelecek turist sayıları oldukça düşük kalacak olsa da küresel turizm hareketliliğine bağlı olarak son 2 yılın hayli üzerine çıkma olasılığımız artmış görünüyor. Umutla başladığımız yeni turizm sezonunun beklentilerimizin üzerinde bir dolulukla geçmesini, üyelerimize bereket ve hayırlı kazançlar getirmesini canı gönülden temenni ediyorum.”

EKONOMİK AKTİVİTEDE YAVAŞLAMA EĞİLİMİ EDİYOR

Dünyadaki gelişmelere bakıldığında ekonomik aktivitede yavaşlama eğiliminin devam ettiğini, enflasyonun tüm dünyada çıkışını sürdürdüğünü ve son 40 yılın rekorunu kırmaya devam etmesini değerlendiren Başkan Kıran, “Başta Amerika Merkez bankası FED olmak üzere büyük merkez bankalarının sıkılaştırma mesajları her geçen gün daha da arttı. Mayıs genelinde güçlenen Dolar, yukarı giden tahvil faizleri ve sert satışlarla karşılaşan hisse senedi piyasalarını izledik. Türkiye ekonomik büyümede diğer ülkelerden belirgin bir ayrışmayı olumlu yönde göstermeye devam ediyor. Gayri safi yurtiçi hasıla 2022 yılı 1. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, 7. 3 arttı. Gayri safi yurtiçi hasıla oluşturan faaliyetleri incelediğimizde 2022 yılı 1. çeyreğinde bir önceki yıla göre finans ve sigorta bilgi ve iletişim, hizmetler, mesleki idari ve destek hizmet faaliyetleri ile sanayi faaliyetlerinde artış olduğunu gördük. Büyüme verilerinin detayda anlaşılması yönünde önemli bir gösterge olan ve 31 Mayıs’ta açıklanan İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu araştırması 2021 yılı sonuçlarına göre listede yer alan firmaların ihracatı 2021 yılında yüzde 33.9’luk artışla 85. 8 milyar Dolara ulaştı. Faaliyet karı yüzde 139 oranında artarak 342 milyar liraya çıktı. Bu rakamlardan da görüleceği üzere Türkiye ekonomisindeki büyüme özellikle dış talepteki artıştan kaynaklanırken, imalat sanayimizde yüzde 17.2 artışla büyümeye en yüksek katkıyı sağladı” diye kaydetti.

Mayıs ayında açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre cari açığın ilk çeyrekte 19.1 milyar Dolar olduğunu ifade eden Başkan Kıran, şöyle konuştu: “Dış dengede özellikle enerji ithalatındaki artış kaynaklı yüksek açık etkin olurken, hizmet gelirleri ise cari dengeye pozitif yönde katkı sağlamaya devam etti. Açıkça görüyoruz ki Ukrayna'daki savaş ve yansımaları özellikle enerji maliyetlerini yüksek tutarken, ithalat üzerinde yukarı yönlü riskin sürmesine neden oluyor. Diğer taraftan da ihracatta ise Avrupa Birliği’ndeki yavaşlama sinyalleri bir endişe kaynağı olarak önümüzde duruyor. Bu arada küresel değişim dinamikleri ve dış talep büyüme rakamlarımıza olumlu yansımaya devam ederken, enflasyon sorunumuzun gittikçe ağırlaştığını da maalesef görüyoruz. Öngörü yapabilme güçlüğü ve işletme sermayesi ihtiyacı artarken, enflasyon ile mücadelemizi tüm araçlarla güçlendirmemiz, kısa vadeli dengeler ve istikrar açısından son derece önemli olmaya devam ediyor.”

DENİZCİLİK SEKTÖRÜ DEĞERLEDİRMESİ

Küresel deniz taşımacılığının, 2021 yılında özellikle konteyner ve kuru yükten kaynaklı %3,2 artışla yaklaşık 11 milyon 986 bin ton olarak 2019 seviyesine ulaştığını hatırlatan Başkan Kıran, “2022 yılı için küresel deniz taşımacılığı büyüme tahmini Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yüzde 3,5’tan yüzde 2.1’e kadar düşürülmüştü. Zira gerek savaşın bölgedeki etkisi gerekse savaşa karşı uluslararası tepkilerin yetersiz kalması, küresel deniz taşımacılığında aksaklık ve büyük belirsizlik yaratmıştı. Özellikle Şubat ayı sonunda Ukrayna limanlarının ticari faaliyetlere kapatılmasının ve Rus enerjisi alıcılarından bir takım müşteriler için belirli yaptırımlar uygulanmasının etkisi ile küresel deniz taşımacılığında büyüme tahmini aşağı yönlü revize edilmek durumunda kalmıştı. Bu gelişmeler ışığında küresel deniz yolu yük ticaretinin 2022 yılında ton olarak önceki tahminlere göre yaklaşık yüzde 1.8’lik bir düşüş ile yıllık yüzde 0.1 oranında büyümesi bekleniyor. Kuru yük ticaretinde daha önceki büyüme tahminine göre daralma tahıl ticaretinin az olacağı beklentisinden kaynaklanıyor. Ukrayna'nın tahıl ihracatının askıya alınması ve Rusya'nın ihracatının büyük bir belirsizlikle karşı karşıya olmasından kaynaklı olarak tahıl ticaretinde yıllık olarak yüzde 3.6’lık bir azalma bekleniyor. Mayıs ayı başında artış eğilimine geçen Baltık Kuru Yük Endeksi, Mayıs sonunda düşüş eğilimine geçmiş ve 20 Mayıs 2022’de 3 bin 344 olan endeks, 2 Haziran gününü 2 bin 633 seviyesinde kapattı” dedi.

Mayıs ayında müsilaja ilişkin düzenlemeler de öngören "Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin, 23 Mayıs 2022 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulduğunu ifade eden Başkan Kıran, şunları kaydetti: “Kanun teklifinde gemi ve diğer deniz araçlarından kaynaklı deniz kirliliklerinde mevcut kanun hükümlerinde olduğu gibi kademeli olmakla birlikte yine gemi grostonuyla orantılı olarak idari para cezaları uygulanacağı, liman, tersane, gemi söküm, yat limanı, balıkçı barınağı gibi kıyı tesislerinde meydana gelen deniz kirliliğinin yetkili mercilere ihbar edilmemesi, deniz çöpleri, atıklar ve atık suların toplanması ve yönetimine ilişkin gerekli tedbirlerin alınmaması halinde yeni bir uygulama olarak kıyı tesisi yönetimlerine de idari para cezası uygulanacağı kanun teklifi metninden anlaşılmaktadır. Deniz taşımacılığının, tersanelerin ve limanların Türkiye ekonomisindeki stratejik yeri, önemi, ekonomiye ve istihdama katkısı dikkate alındığında kanun uygulamalarında mağduriyet yaşanacağı aşikar olup, bu durumun düzeltilmesi için gerekli girişimlerde bulunduk. Bu konudaki taleplerimizi içeren yazımızı TBMM Çevre Komisyonu Başkanlığına ilettik. Kanun teklifinde yer alan doğal sit alanları ve Özel Çevre Koruma Bölgelerinde mapa, şamandıra kurulumu ve işletilmesine yönelik hükümlerin çevreyi korumaya yönelik faaliyetlerden ziyade ticari mahiyette sonuçlar doğuracağını düşündüğümüzden bu düzenlemelerin de kanun teklifinden çıkartılmasını, ilgili komisyona teklif ettik.”

Bir diğer önemli gelişmenin de Gümrük Yönetmeliğinde yapılan ve 25 Mayıs tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikler olduğunu belirten Tamer Kıran, Gümrük Yönetmeliğinin, "Eşyanın Teslimi" başlıklı 130.maddenin birinci fıkrası ile "Kesin Çıkış İşlemleri" başlıklı 94.maddesinde yapılan değişikliklerin, sektörü yakından ilgilendiren yük teslim talimat formunun aranıp aranmaması ile ilgili yaşanan tartışmaları sona erdirdiğini ifade etti. Kıran, “Buna göre ‘eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir’ maddesi konularak, uzun süredir yaşanan bir sorun önemli ölçüde çözülmüştür.” diye konuştu.

DENİZCİ MİLLET, DENİZCİ ÜLKE FİKİR VE PROJE YARIŞMASI SONUÇLARI AÇIKLANDI

İki yılda bir düzenlenen  “Denizci Millet, Denizci Ülke Fikir ve Proje Yarışması”nın ikincisinin sonuçlandığını bildiren Başkan Kıran, derece alanları açıkladı.

Buna göre, “Düşük Maliyetli, Sürdürülebilir, Çevreci, Otonom, Dinamik Pozisyonlanabilen Bilimsel Yüzey Araştırma Teknesi Tasarımı” konulu proje ile Volkan Varışlı birinciliğe, “VRA Model- Gerçek Zamanlı Seyir Risk Analiz Modeli” konulu projesi ile Yunus Emre Şenol ikinciliğe, “Pressure Gain- Titreşim Üzerinden Enerji Kazanımı” konulu projesi ile Enes Karaoğlu üçüncülüğe layık görüldü.

Ödülleri, önümüzdeki günlerde düzenleyecekleri bir törenle sahiplerine vereceklerini söyleyen Başkan Kıran, Denizci Millet, Denizci Ülke Fikir ve Proje Yarışmasına ilgi göstererek projeleri ile katılan yarışmacılara ve değerlendirmeleri ile yarışmaya katkı sağlayan Akademisyenlere teşekkür etti.

İstanbul’un, Haziran ayında denizcilik sektörünü yakından ilgilendiren iki önemli etkinliğe ev sahipliği yapacağını duyuran Başkan Kıran, 22 Haziran’da Uluslararası Bunkerciler Birliği’nin (IBIA) uluslararası konferansının; 24 Haziran’da ise Bosphorus Ship Brokers Dinner’ın yapılacağını açıkladı. Her iki organizasyonu da çok önemsediklerini ve DTO destekleriyle yapıldığını ifade eden Başkan Kıran, böyle etkinliklerin artması temennisinde bulundu.

Atina’da, 6-10 Haziran tarihleri arasında düzenlenecek POSIDONIA 2022 Uluslararası Gemicilik Fuarı’na da uzun bir aradan sonra katılım göstereceklerini söyleyen Başkan Kıran, Yunanlı muhatapları meslek örgütlerine ziyaretler yapacaklarını ifade ederek, “Bu ziyaretlerin iki ülke denizcileri olarak aramızdaki dostluk ilişkilerini pekiştireceğine ve sektörde iş birliği imkanlarının geliştirilmesine vesile olacağına inanıyorum” dedi.

Başkan Tamer Kıran’ın konuşması ardından Prof. Dr. Oral Erdoğan "Türkiye ve Dünya Ekonomik Gidişatı ve Denizciliğe Etkileri” konulu sunum yaptı. 

Toplantı; Şube Başkanları, Meslek Komite Başkanları ve Meclis üyelerinin bölgesel görüş, soru ve önerileri ile devam etti.

Vira Haber