İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Mezunları Derneği’nce (DEFMED) düzenlenen “Denizcilik Söyleşileri”ne katıldı.

DEFMED Başkanı Orçun Erbayraktar yönetiminde video konferans yöntemiyle gerçekleştirilen toplantıda üyelerin sorularını yanıtlayan Tamer Kıran, dünya tarihine geçecek çok önemli bir salgın süreci yaşandığına dikkat çekti. Salgının can kayıplarının dışında tüm dünya ekonomisini çok olumsuz etkilediğine dikkat çeken Tamer Kıran, “2020 yılı için yapılan tüm tahminler yerle bir oldu.  Dünya genelinde yüzde 3,5 bir büyüme bekleniyordu, şu anda yüzde 3 civarı bir daralma olacağı öngörülüyor. AB ülkelerinde durum daha vahim, yüzde 5-12 arasında bir daralmadan bahsediliyor.” diye konuştu.

Bu salgının dünyaya, üretimde tek bir yere bağımlı olmanın son derece hatalı olduğunu gösterdiğini belirten Tamer Kıran, ülkelerin bu anlamda Çin’in hakimiyetine karşı önlemler almaya karar verdiğini, bedeli olmasına rağmen alternatif üretim merkezleri arayışına girdiğini kaydetti. ABD’nin bu çalışmayı çok daha önceden başlattığını belirten Tamer Kıran, şunları söyledi:

“ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross geçtiğimiz yıl Türkiye’ye geldi. Tarihte ilk kez bir ABD’li Bakan Türkiye’de 5 gün kaldı. Çin’den tedarik ettikleri malların hangilerini  Türkiye’den   alternatif olarak tedarik edebilirim diye baktı. 8 sektör belirledi, 9.’sunu da bunların taşınması için lojistik sektörü  olarak ifade etti. Dolayısıyla geleceğe yönelik olarak Çin’den boşalacak yeri Türkiye olarak biz kısmen doldurabiliriz. Avantajlı olduğumuz sektörler tekstil, mobilya, kuyumculuk, beyaz eşya, uçak sanayi, örneğin Boeing üretimi orada yapıyor ama buradan bir çok yan sanayi parça gönderiyoruz.

Deniz Taşımacılığında Durum  

Salgın sürecinden konteyner ve kuru yük taşımacılığının olumsuz etkilendiğini belirten Tamer Kıran, şöyle devam etti:

“Konteyner, bu işten ciddi etkilenecek sektörlerin başında geliyor. Son 2-3 haftadır fiyatlarda aşağı doğru gidiş var. Konteynerin şöyle bir artısı var. Konteynerde oyuncu sayısı çok azaldı. Oyuncu sayısı azaldığı için devletlerin önümüzdeki dönemde korumacılık önlemlerinin artırmasını bekliyoruz. En son Fransa’da bir şirkete, 1 milyar 50 milyon euro devlet desteği imkanı sağlandı. Dolayısıyla böyle imkanları olan bir sektör bu anlamda yürümesi için devlet desteği mutlaka gelecektir. Konteyner ve kuru yük piyasaları için de beklentilerimizin 3. çeyrekten itibaren pozitif olması çok yanlış olmayacaktır. Burada atlatılması gereken 2. çeyrekten itibaren önümüzde duran 2-3 aylık bir dönemdir.”

“Devletimizin Sağladığı İmkanlardan Memnunuz Ama Süreci Atlatmak İçin Destek İhtiyacımız Var”

Covid-19 döneminde denizcilik faaliyetleri açısından devletin ilgili kurumlarının sağladığı imkanlardan memnun olduklarını belirten Tamer Kıran, şunları söyledi:

“Bu dönemde yapılanlar açısından denizcilik sektörü olarak biz memnunuz. Allah’a şükür limanlarımız çalıştı, ikmallerimiz yapıldı. Tabii ki sıkıntılar yaşadık ama işimizi gene yapabiliyoruz. Geçtiğimiz 2 ayda bir yangın vardı, o yangın söndürülmeye çalışılıyor. Daha tam sönmüş değil. Ondan sonra da daha rahat bir şekilde hem hasar tespiti yapılacak hem de daha etkili, daha efektif tedbirler devreye alınacak. Biz geçtiğimiz süreçle ilgili yapılanlardan memnunuz ama bundan sonraki süreçle ilgili taleplerimiz var. En önde gelen; deniz taşımacılığında 2-3 haftanın getirdiği düşüş net ortada... Bu şekilde bir müddet daha devam edecek dolayısıyla bu süreci atlatmak için bir destek ihtiyacımız var kesinlikle. Bunu dile getiriyoruz. Onun haricinde yapılan uygulamalar genel anlamda işimizi yapmamız sağladı.”

Yat turizmine Başlangıç Tarihi

Tamer Kıran, yat turizmi konusunda taleplerini Kültür ve Turizm Bakanlığına ilettiklerini belirterek, “1 Haziran turizm sezonun açılışı ile beraber normalleşme sürecinde ilk başlangıçta çok hızlı bir açılım olmayacak, kademeli geçiş olacak. Hedef 1 Temmuz. Bu kapsamda yat turizminin de ben 1 Temmuz’dan itibaren yabancılara açılacağını öngörüyorum. 1 Haziran’dan itibaren iç turizm ile birlikte dahilde yat turizmi başlar. Biz talebimizi turizm sezonunun açılmasıyla birlikte başlasın diye yaptık. Yurt dışına geliş ve gidişlerin tam anlamıyla açılmasının ardından 1 Temmuz’dan itibaren normale döner. ” diye konuştu.

Yakın Gelecek İçin İşletmelere Tavsiyeler

“Salgının ardından yakın gelecekte işletmelere tavsiyelerinin” sorulması üzerine Tamer Kıran, dünyada iş yapma boyutlarının büyüdüğünü belirterek, artık SME (Small Medium Enterprises) denilen firmalar ile Türkiye’de KOBİ statüsündeki firmaların işin boyutunu büyütmeden iş yapmalarının çok zorlaştığını kaydetti.

Tamer Kıran, “Bugün büyük tonajda biz 10 yıl önce çalıştığımız gibi gemi çalıştıramıyoruz. Yepyeni oyuncular var. 90-100-150 gemiyi işleten çok operatör var. Bunlar piyasayı domine ediyorlar. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde deniz işletmeciliği yani armatörlük açısından sorun, ölçek boyutunda sorun yaşayacağız. Artık küçük olsun benim olsun mantığı önümüzdeki dönemde işlemeyecek. Onu atlayabilecek formülleri üretmemiz lazım. Önümüzdeki dönemde taşımacılarımız açısından en büyük tehlike bu. Bunu aşabilecek formüller üzerinde kafa yormamız gerekiyor.” diye konuştu.

Öğrencilerin Deniz Stajları

Tamer Kıran, öğrencilerin deniz stajları konsundaki bir soru üzerine şunları söyledi:

“Salgın açısından meydana gelecek pozitif gelişmelere vabeste olmak üzere kısa stajda bu sene, Piri Reis eğitim gemisine Temmuz’un ikinci yarısı veya Ağustos’un başında yarı kapasite ile bir staj seferi yaptırmayı planlıyoruz. Bildiğiniz gibi mevcut yönetmeliğe göre eğitim gemisinde yapılan staj 1,5 katı olarak sayılmaktadır, bu sürenin 2 katı olarak sayılması için başvuru yaptık. Ayrıca eğer mümkün olursa bu yıla özel, denizcilik okullarımız için farklı açılış tarihleri talep edip, okullara yönelik staj seferi düzenleme düşüncemiz de var. Ekim’de okulu açılmayan 100 kişilik bir grubu, ardından Aralık’ta bir başka 100 kişilik grubu staja çıkarmak gibi.”