Bir süredir Türkiye'nin Güneydoğu açılımına dair gelişmeleri gündeme getiriyoruz. Bugünlerde bu hususta ilginç bir gelişmenin yaşanmakta olduğuna tanık oluyoruz. Söz konusu bu yeni 'hamle' Türk Deniz Kuvvetleri tarafından gerçekleştiriliyor.

30 Mayıs - 8 Ağustos tarihlerini kapsayan ziyaretler bağlamında F-492 TCG Gemlik adlı gemi, Hint Okyanusu'ndan Japonya Denizi'ne kadar uzanan geniş bir coğrafyayı içine alan kapsamlı bir ziyaret gerçekleştiriyor. Türkiye için Hint Okyanusu denilince akla gelen arasında Aden, Diu (Surat), Açe, Singapur, Japonya geliyor. Gemlik Fırkateyni'nin yaklaşık 120 yıl sonra bir Türk deniz kuvveti biriminin Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya sularındaki varlığını ortaya koyması bakımından dikkat çekici. Gemlik'in bu tarihi ziyareti, evet tam da bir asır önce 609 kişilik mürettebatı ile 1889 yılı 14 Temmuz'unda İstanbul'dan yola çıkan Ertuğrul Fırkateyni'nin güzergâhını izlemesi dolayısıyla dikkat çekici.

Gemlik Fırkateyni'nin ziyareti, temelde Doğu Afrika sahillerinde süregiden korsan saldırıları dolasıyla NATO'ya bağlı diğer birliklerle bölgeye konuşlanacak Türk deniz gücünün Haziran ayı içerisinde Marmaris Aksaz Deniz Üs Komutanlığı'ndan 30 Mayıs'ta yola çıkan Türk Deniz Görev Grubu'na bağlı diğer gemiler TCG Barbaros (F-244) ve TCG Gelibolu (F-493) firkateynleri ile ikmal desteği sağlayan TCG Yarbay Kudet Güngör (A-595) lojistik destek gemileri ile başladı. Söz konusu gemiler Umman'ın Muskat, Bahreyn'in Manama, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai, Katar'ın Doha ve Pakistan'ın Karaçi limanlarına uğradı. Hindistan'da Bombay limanına uğradıktan sonra Gemlik Fırkateyni rotasını Malaka Boğazı'na çevirirken, diğer gemiler Doğu Afrika sahilleri ve Süveyş Kanalı'na doğru yol aldı. NATO'nun Doğu Afrika sahillerindeki uluslararası gemi trafiğinin güvenliğini sağlama konusundaki girişimlerine Türkiye daha önce de destek vermişti. Örneğin bu çerçevede, bu yılın Mart ayında benzer şekilde TCG Giresun adlı gemi NATO gücünde yer aldı.

Ancak bu filoda yer alan Gemlik Fırkateyni'nin doğuya yönelmesi Türkiye'nin özellikle Güneydoğu Asya açılımını desteklediğini düşünebiliriz. Güneydoğu Asya'da ilk olarak Endonezya'nın Sumatra Adası'ndaki Medan limanını ziyaret etti. Kimi kaynaklar, söz konusu geminin Endonezya sınırları içerisindeki ziyaretinin tarihi gerekçelerden ötürü Açe Eyaleti'ne uğraması konusundaki girişimlerin Cakarta yönetiminin ileri sürdüğü kimi gerekçelerle Medan'a yönlendirildiği dile getirildiğini hemen belirtelim. Aslında bu tarihi ziyaretin, bir an için, Ertuğrul Fırkateyni'nin rotası izlendiğini varsayacak olursak Açe limanına uğramamış olması doğal kabul edebiliriz. Çünkü Ertuğrul Fırkateyni de Açe'ye uğramamıştı. 1890 yılı Şubat aylarında Singapur'a gelen Osman Paşa'nın komuta ettiği Ertuğrul gemisi, Malaka Boğazı'nın girişinde olmasına rağmen, Hollandalıların Açe'de gerçekleştirdiği sömürge savaşından ötürü halifeyi temsil makamındaki geminin Açe sularına girmesine ve Bandar Açe limanına demirlemesine izin vermemişti. Bugün Cakarta yönetiminin, her ne kadar arada bağlantı olmadığı düşünülebilirse de, bir Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait bir geminin Açe limanına girmesine izin vermemesi kadar, birkaç ay önce Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Endonezya'ya yaptığı ziyaret bağlamında, gezi programında olduğu açıklanmasına rağmen Açe'ye gitmemesi de üzerinde durulmaya değer.

Gemlik Fırkateyni, 17-19 Temmuz tarihlerinde Medan ziyaretinin ardından, 20 Temmuz günü Malezya'nın Kuala Lumpur yakınlarındaki Klang limanına yanaştı. Bu gezinin resmi ziyaretin ötesinde, Türkiye ve Malezya arasında son dönemde gerçekleştirilen ve askeri malzeme satışını da içeren gelişmeler bağlamında önem arzediyor. Bu arada aynı geminin 2000 yılında da Malezya'ya bir ziyarette bulunduğunu hemen hatırlatalım. Gemide verilen resepsiyona Kuala Lumpur'daki Türk Büyükelçilik makamlarının yanı sıra, Malezya Deniz Kuvvetleri'nden Amiral Dato Musa bin Omar'ın da yer aldığı üst düzey katılımlar da gerçekleşti. Verilen resepsiyonda konuşma yapan Tümamiral Ahmet Sinan Ertuğrul bu ziyaretin tarihi bağlamına dikkat çekti. Gemlik Fırkateyni'nin Cumartesi günü Kuala Lumpur'dan ayrıldı. Gemlik gemisinin Singapur, Tokyo, Şangay'a uğrayacağını belirtelim. Güçlü tarihi referanslar dolayısıyla gerçekleştirilmesi konusunda bazı platformlarda konu daha önce gündeme getirilmişti. Bugün gerçekleşmiş olması, yaşanan bölgesel ve uluslararası gelişmelerden ötürü 'yitik' olan tarihi hafızanın yenilenmesine vesile olacağını umuyoruz. Yukarıda kısaca değindiğimiz üzere, Açe bağlamında yaşanan istenmeyen gelişmelere rağmen, bölgedeki tarihi Türk unsurunun varlığının hatırlatılması açısından bazı inisiyatiflerin geliştirilmesi konusunda çalışmaların olduğunu da haber verelim.

denizhaber.com.tr