Küresel olarak balık popülasyonu hızla düşüyor. Türkiye’de de benzer bir düşüş yaşanıyor. Araştırmalara göre, küresel ısınma, kirlilik ve yanlış avlanmanın da arasında bulunduğu pek çok etken balıkların yok olmasına yol açıyor. Türkiye’de balıkçılar, sofraların vazgeçilmezi olan denizlerin bereketlisi hamsiyi bile daha az avlar oldu. Tekne sahipleri biraz daha fazla denizde kalarak, avladıkları balık miktarını artırmaya çalışsa da bu bekledikleri miktarı yakalamaya yetmiyor. İstatistikler bu gerçeği gözler önüne serer nitelikte. Türkiye’de 2007’de 385 bin ton ile balıkçıların ağlarını şenlendiren hamsi, 2017’de sadece 158 bin ton avlandı. Denizlerden değil, çiftliklerden soframıza gelen balık sayısı da artış gösterdi.

3 katı tekne var

Altınbaş Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Şalcı, denizlerden eskisi gibi verim alabilmek için çalışmalar yürüten isimlerden biri. Şalcı, Türkiye’deki tüm denizler için özel denetimler yapılmasını ve balıkçılık filosunun küçültülmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’de balık stokunun azalmasının en büyük nedeni olarak tekne sayısının avlanabilecek balık kapasitenin çok üzerinde olması nı gösteren Şalcı, şunları söyledi:

“Küçük ölçekli kıyı balıkçılığının geliştirilmesi ve teşvik edilmesi gerekli. 10. Kalkınma Planı Su Ürünleri, Özel İhtisas Komisyonu raporunda, boyları 10-50 metre arasında yaklaşık 20 bin balıkçı teknesi tespit edildi. Komisyon ülkemiz sularında gerekenden 3 kat fazla tekne olduğunu belirtmektedir. Türkiye’de balıkçı teknelerinin 20 metre olmalı. Balıkçı filomuzda 15-30 metre arasında 749, 30-50 metre arasında 265 ve 50 metre üzerinde 7 tekne var. Gelişmiş av yöntemleri, modern sonarlara ve büyük ağlara sahipler. Gelişmiş ülkelerdeki filolarla ilgili bilimsel çalışmalar ve Dünya Gıda ve Tarım Örgütü raporları dikkate alınarak, balıkçılık filomuzun bilimsel temellere dayandırılması gerekiyor. Türkiye sularındaki balıkçı teknelerini ‘yakın sahil balıkçı gemileri’ ve ‘açık deniz balıkçı gemileri’ olarak iki gruba ayırmalıyız. 7-12 metre boyundaki ilk grup, 15 deniz mili kadar açılırken; 20 metreye kadar olanlar her yerde çalışabilir.”

 ‘Teknelerimiz okyanuslar için’

3 bin balıkçının üye olduğu İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifler Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, tekne kapasitesinin açık deniz ve okyanuslarda avlanabilecek kadar gelişmiş olduğunu söyledi:

“Maalesef teknelerimiz hatta balıkçı gemilerimiz, ülkemiz denizleri için değil okyanusların bile kaldıramayacağı yüksek kapasitede. Teknik kapasitesi yüksek tekneler her türlü balığı tespit edebiliyor. Ülkemiz denizlerinde avlanan teknelerin boylarının 20-30 metre ile sınırlandırılması, gelecek kuşakların balık yemesi için çok önemli bir adım olur. Teknik donanımı da bu boylara oranla azaltılırsa aşırı avcılığında önüne geçilmiş olur.”

Vira Haber