Milliyet yazarı Yaman Törüner'in haberine göre; Çin, Amerika Birleşik Devletleri'nin dünya denizlerindeki hegemonyasına son verecek. İşte Törüner'in o yazısı...

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İkinci Dünya Savaşı’ndan beri, dünya denizlerinin tek hakimi durumunda idi. Son yıllarda, Çin’in deniz gücü, ABD’ne yaklaştı. Çin, bir kaç yıl içinde, ABD’nin denizlerdeki hegemonyasına son verecek.

Çin, bu gücüne güvenerek, öncelikle, yılda 5 trilyon dolarlık uluslararası ticaretin gerçekleştiği Güney Çin Denizi’ni tamamen hakimiyeti altına almak istiyor. Dünyanın en büyük 2 ticaret limanı, bu denizde bulunuyor. Bu nedenle, Çin denizin ortasında üzerlerinde havaalanları bulunan, insan yapımı adalar oluşturup, bu adaların kıta sahanlığından faydalanarak, Güney Çin Denizi’ni ve dolayısıyla, bu denize komşu ülkelerin (Tayvan, Filipinler, Vietnam, Kamboçya, Brunei, Malezya, Endonezya, Tayland) ticaretini kontrol altında tutmak niyetinde.

Her an olabilir

ABD de bölgede büyük deniz gücü bulunduruyor. Güney Çin Denizi’nde sahili bulunan ülkelerin de, küçük olsa da deniz güçleri var. Çin, insan yapımı adalarında dahi 20 deniz mili genişliğinde bir sahada, bölgeye girenlere ateş açacağı ihtarında bulundu. Halen, Çin jetleri ABD jetlerine 3 metreye kadar yaklaşıp, onları rahatsız etme durumundalar.

Amerikalılar, insan yapımı adaları, “Denizdeki Çin Seddi” olarak adlandırıyor. Ama, gerçek şu ki, ABD her yıl biraz daha geri adım atıyor. Hatta, Başkan Trump, bir yanlışlık yapıp, Güney Çin Denizi’nde Çin hakimiyetini tanıdı ise de, bir süre sonra savından vaz geçti.

Güney Çin Denizi’nde, hem ABD’nin hem de Çin’in en gelişmiş silahlarının bulunduğu deniz güçleri var. ABD, bu bölgede görevlendirilmek üzere, geçen hafta 8.5 milyar dolara mal olan bir uçak gemisini daha devreye soktu.

Bu kadar çok silahlı kuvvetin bulunduğu bir bölgede, yanlışlıkla bile olsa, bir çatışma çıkması olasılığı yüksek. ABD’yi devreye sokmak için, küçük devletler bile, Çin deniz kuvvetleri ile bir çatışmaya girebilirler. Zaten, bu bölgede, 2001 yılından başlayarak, 6 adet çatışma oldu.

Neler oldu?

1994’te Çin, Filipinler sahilinden 135 deniz mili uzaklıktaki Mischief Reef’i, balıkçı barınağı yapmak adına işgal etti.

1995’te, Tayvan’daki seçimleri etkilemek adına, Çin, Tayvan’a oldukça yakın bölgede, deniz manevraları ve füze denemeleri yaptı. Başkan Clinton’un bölgeye 2 uçak gemisi göndermesi üzerine, geri çekildi ama deniz kuvvetlerini güçlendirme kararı aldı. 2000 yılından itibaren, Çin’in savunma bütçesi, her yıl yüzde 10 artırılıyor.

2001 yılında, bir Çin jeti ABD Aries II gemisine çarptı; pilotu öldü. Aries II, Hainan adasına yanaşmak zorunda kalınca, 24 ABD denizcisi, 11 gün gözaltına alındı.

Çin, 2007’de karadan attığı roketlerle, uzaydaki işi sonlandırılan kendi uydusunu patlatmayı başardı.

- 2012’de Çin, Scarborough Shoal’daki Filipin güçlerini bu bölgeden çıkartıp, bölgede tam kontrol sağladı.

2016’da, ABD bölgeye USS John C. Stennis uçak gemisini gönderdi ve ABD Savunma Bakanı Ash Carter gemiyi ziyaret etti.

Çin, Güney Çin Denizi’ni ele geçirirse, sıra Japonya ve Güney Kore’nin de sahili bulunan Doğu Çin Denizi’ne ve tüm Pasifik Okyanusu’na gelecek.

Vira Haber