“NAVTEX (Navigational Telex), emniyetli ve güvenli seyir için okyanus ve deniz alanlarında hareket halinde bulunan tüm gemilere seyir emniyetini etkileyebilecek meteorolojik, oşinografik, hidrografik gelişmeler ile sorumluluk bölgesinde icra edilen ve dikkat edilmediği takdirde gemiye risk veya tehlike oluşturabilecek her türlü faaliyet (atışlı/atışsız tatbikatlar, sismik faaliyetler, sualtı çalışmaları vb.) uyarılarını dijital teknolojiyi kullanarak her an yayınlayabilen bir haberleşme sistemidir. Uluslararası Denizcilik Teşkilatı (IMO)’nun Küresel Denizde Tehlike ve Emniyet Sistemi'nin (GMDSS) bir parçasıdır. Bu bildirimleri görebilmek için gemilerde yüksek frekans (HF) kullanan NAVTEX cihazı bulundurulur.

Navtex uyarıları diğer yandan denizcilere ilanlar gibi (NOTMAR Notice to te Mariners) tüm gemileri bağlayıcıdır. Zaten NAVTEX’den yapılan ikazlar aynı zamanda NOTMAR yayınıdır. Ancak unutulmaması gereken bir husus, Navtex yayınları ikaz ve tavsiye yayınlarıdır. Egemenlik uygulaması anlamına gelmez. Türk Arama Kurtarma Sahası ve yetki alanlarında Navtex mesaj ve seyir duyuruları Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından yayınlanır. Bu bildiriler her üç deniz alanı ve Marmara Denizi için Samsun, İzmir, Antalya, İstanbul Navtex yayın istasyonları aracılığıyla gemilere ulaştırılır. Bu bilgiler Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nün internet sitesinde de halka açık bir şekilde yayınlanır.

NAVTEX savaşları Türkiye, Yunanistan ve GKRY arasında Yunanistan ve GKRY kaynaklı arama kurtarma (SAR) bölgelerinin sınırlandırılması sorunu nedeniyle devam etmektedir. Bu sorunun günümüze yansıması en etkili şekilde Doğu Akdeniz’de yaşanmaktadır. Bu kapsamda 21 Temmuz ve 10 Ağustos 2020 tarihlerinde Doğu Akdeniz’de yayınlanan NAVTEX sahaları, Oruç Reis’in sismik araştırma yapacağı sahayı belirlemiştir. Bu saha 2011 yılında TPAO’ya ruhsatlandırılan saha ve Türk kıta sahanlığı içinde bulunmaktadır. Türkiye kıta sahanlığı koordinatlarını 29 Kasım 2019 tarihinde, yani Libya Türkiye deniz yetki alanı sınırlandırmasına yönelik mutabakat muhtırasının imzalanmasından iki gün sonra BM’ye deklare etmiştir.

21 Temmuz NAVTEX’i, Almanya’nın aracılığı ile başlatılan bir girişim sonucu Türkiye tarafından iyi niyet jesti olarak dondurulmuştu. Ancak Yunanistan bu iyi niyeti Mısır ile 6 Ağustos 2020 tarihinde imzaladığı deniz sınırlandırma anlaşması ile bozdu.

ANADOLU HİÇBİR ŞEKİLDE AKDENİZ’DEN KOPARILAMAZ

Türkiye bunun üzerine 10 Ağustos 2020’de aynı bölgede yeni bir NAVTEX ilan ederek faaliyetlerine başladı. Bu NAVTEX ’in Sevr'in imzalanmasının tam 100. Yıldönümüne denk gelmesi tarihi bir tesadüf oldu. Benzer şekilde 44 yıl önce aynı gün Ege’deki arsız ve haksız taleplerini dizginleyemeyen Yunanistan, Türkiye’yi Ege Denizi Kıta Sahanlığında Yunanistan’ın sözde egemenlik haklarını ihlal etmekle suçlamış ve konseyin acilen toplanmasını talep eden bir bildiriyi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne göndermişti.

O dönemde Türkiye’yi Ege Denizi’nden soyutlamak isteyen Yunanistan şimdi de AB ve ABD’nin tetikçisi olarak Akdeniz’den koparmaya çalışıyor. Sözde Seville Üniversitesi haritası üzerinden Akdeniz'de dayatılmak istenen harita ile Türkiye binlerce yıllık paydaşı olduğu Akdeniz medeniyetinden ve siyasetinden koparılmaya ve karaya hapsedilmeye çalışılmaktadır. Bunun Sevr'de

karada dayatılan haritadan bir farkı yoktur. Mustafa Kemal, 1 Eylül 1922’de ordularına verdiği Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz’dir İleri, direktifi ile 9 Eylül 1922 günü Kurtuluş Savaşı’nı Akdeniz ile buluşarak tamamladı. Bugün o tarihi direktifin ikinci safhası yaşanıyor. Anadolu hiçbir şekilde Akdeniz’den koparılamaz.

NAVTEX İLANI NEDİR?

Navtex ilanı, Navtex cihazı üzerinden yapılan bildirimleri ifade eder. Ayrıca, NAVTEX (Navigational Telex), uluslararası orta frekansta gemilere olası tehlike, emniyet ve hava raporları ve uyarılarını otomatik olarak yazılı bir şekilde veren haberleşme sistemidir.

Navtex, Uluslararası Denizcilik Organizasyonu'nun (IMO) ve Küresel Denizde Tehlike ve Emniyet Sistemi'nin (GMDSS) bir parçasıdır. Mesajların yazılı olarak gönderilmesi, daha sonrada da mesaj üzerinde çalışabilmeyi mümkün kılar; özellikle İngilizcesi iyi olmayanlar için bu önemlidir. Diğer bir avantaj ise, ihtiyaç duyulan bilgilerin operatör tarafından seçilebilmesi ve istenmeyen bilgilerin bastırılmamasıdır.

Bununla birlikte tüm gemiler tarafından alınması zorunlu olan bilgilerin daima dökümü alınacaktır. Örneğin seyir ve meteoroloji ikazları ile arama-kurtarma bilgi ve ikazları reddedilemez. Bununla beraber, tehlike bilgilerini göndermek için NAVTEX esas unsur değildir. NAVTEX mesajları belirli periyotlarda 518 kHz frekansından İngilizce olarak yayınlanırlar. Yerel dildeki yayımlarsa 490 kHz ve 4209,5 kHz frekansları kullanılarak yapılır. Yerel dil denilirken kastedilen yayımın yapıldığı bölgedir. Navtex yayım bölgelerine NAVAREA denir. Fakat birçok bölgede yukarıda bahsedilen bilgiler (bölgesel nakliyecilik ve balıkçılar içi) yerel lisanla da gönderilirler. IMO'nun asıl amacı okyanus geçen ticarî deniz taşımacılığının emniyeti olmakla beraber NAVTEX küçük gemiler, özel yatlar için de büyük önem kazanmıştır.

NAVTEX MESAJ FORMATI

Navtex mesajları yayın için Binary kodlama sistemini kullanmaktadır. Bütün Navtex mesajları, mesajın başlangıcını belirten ZCZC harfleriyle başlar. Mesaj B1, B2, B3, B4 serileri kapsamında 4 karakterle devam eder. B1 Karakteri: İstasyon adını ifade eden harf bulunur, B2 Karakteri: Gönderilen mesajın içeriğini belirten harf bulunur, son olarak B3, B4 Karakterleri: Mesajın sıra numarasını belirtir. Gemilerde ve teknelerde, mevcut yayınları almaları için Navtex cihazı bulunmalıdır. Navtex, MF yani orta dalga boyu frekansından yayın yapar. Yaklaşık 400 deniz mili (740 km) mesafeye kadar yayın gönderilebilmektedir. Navtex, 4 saatte bir yayın yapar. 10 dakikadan fazla da yayın yapılamaz.”

Vira Haber