Ülkemiz karasularında soylarının tükendiği sanılırken 2008 yılında Edremit Körfezi’nde balıkçıların ağlarına takılan büyük beyaz köpekbalıklarından biriyle karşılaştığını söyleyen bir dalgıç sahil güvenlik komutanlığına başvurdu. Koruma altında üremeleri sağlanan kum köpekbalıklarının yaşadığı Marmaris Boncuk Koyu yakınlarında büyük beyazla karşılaştığını söyleyen Emre Geç’in tarifi üzerine uzmanlar soyunun tükenmemesinin sevindirici olduğuna işaret ederken, insanlar için tehlike oluşturmayacağını vurguladı.

25 yıl öncesine kadar Marmara Denizi’nde bile görülen ama soyları hızla tükenen büyük beyaz köpekbalıklarından birinin Marmaris kıyılarında görüldüğü öne sürüldü. Sualtı eğitmeni ve Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu antrenörü Emre Geç, Marmaris İçmeler kıyılarında zıpkınla balık avlarken 5 metre boyunda bir büyük beyaz köpekbalığı ile karşılaştığını öne sürerek sahil güvenlik komutanlığına bilgi verdi. Geçtiğimiz hafta sonunda zıpkınla balık avlamak için indiği 10-15 metre derinlikte karşısına 5 metre boyunda ve yaklaşık 500 kg ağırlığında bir büyük beyazın çıktığını öne süren Geç’in sualtını tanıyan bir spor adamı olduğu için verdiği tarifi inceleyen uzmanlar, büyük beyazın halen sularımızda yaşadığına dair ipuçları elde etti.Emre Geç, “17 yıldır Türkiye’nin tüm denizlerinde serbest dalış yapıyorum. Farklı canlı türlerini ve yaşam alanlarını incelemek merak alanım. Sualtını tanıyan bir antrenör olarak Marmaris’te zıpkınla balık avlıyordum. 10-15 metre derindeyken üzerimden bir gölgenin geçtiğini gördüm. Ne olduğunu anladığımda büyük korku yaşadım. Üzerimden uzaklaşırken geriye dönmemesi için dua ettim. Gidince hızla karaya çıktım. Olayı anlatınca sahil güvenlik yetkilileri gelerek benden bilgi aldı. Balığın şeklini ve yerini tarif ettim.Kütlenin büyüklüğü ve yüzgeçlerinin yapısı beyaz ihtimalini yükseltiyor. Büyük beyazı diğer türlerden ayırt edebilecek kadar sualtı bilgim zaten var” dedi.

Marmara’ya kadar geldikleri biliniyor
Boyları 7 metreye ağırlıkları 1 tona kadar ulaşabilen büyük beyaz köpekbalıkları okyanus hayvanı olmalarına rağmen, 1985’e kadar orkinos sürülerinin ardından Marmara Denizi’ne kadar girdikleri biliniyor. O yıllara kadar tüm Akdeniz’de sıkça görülmesine rağmen artan balıkçılık faaliyetleri nedeniyle denizlerimizde bulunduğuna dair işaretleri azalan büyük beyaz köpekbalıklarına en son Temmuz 2008’de Edremit Körfezi’nde rastlanmıştı. (İlk kez gazetemiz Milliyet’in duyurduğu iki yavru büyük beyazı inceleyen uzmanlar, türün halen yaşam alanı bulmasından duydukları sevinci belirtmişti). Bozcamgözler, kamçıkuyruklar ve büyük beyazlar üzerine uzmanlık yapan Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Kabasakal, “Bu türün denizlerimizde olduğunu biliyordum. Hayatım boyunca bu canlıların varlığına dair işaretler aradım. Renklenmeyi temel alarak bir tür tayini yapmamız çok zor.Anlatılan tür büyük camgöz de olabilir ki bu uzunluktaki genç bireylerin güney kıyılarımıza yaklaştıkları biliniyor. Büyük beyaz köpekbalığı da olsa mutlaka araştırılması gereken bir bilgi. Ne olursa olsun denizlerimizde halen korunmaya muhtaç çok önemli türlerin olduğunu bilmemiz ve doğaya saygılı olmamız gerekiyor” dedi.

İnsanları telaşlandıracak durum yok
Marmaris Boncuk Koyu’ndaki kum köpekbalıklarının korunması için çabalayan Mutlu Payaslıoğlu ise, “Bence görülen.sadece plankton ile beslenen zararsız büyük camgöz ya da son derece tehlikeli büyük beyaz. Her iki türe de karasularımızda rastlanmakta ve her ikisi de Akdeniz'de nesli tükenmekte ve koruma altında olan balıklardır. Büyük beyaz köpekbalığının karın bölgesi yoğun bir şekilde beyazdır.Dalgıç arkadaşımızın alt kısmını beyaz olarak net şekilde söylemesi bana büyük beyaz olasılığını güçlendiriyor. Bölgede denize girenlerin telaşlanmasını gerektirecek, tehlikeli bir durum söz konusu değil. Çünkü hem köpekbalığı tam tespit edilemedi hem de saldırgan bir tavırda olmadığı gözlemlendi” dedi.

GÖKHAN KARAKAŞ MİLLİYET GAZETESİ