Dünyanın deniz trafiği en yoğun ve en tehlikeli suyolu İstanbul Boğazı’nın en çok kaza yaşadığı gün 17 Şubat. Yıllar içinde Boğaz’da gerçekleşen kazaların büyük kısmı 17 Şubat meydana geldi. Uzmanlar, günde ortalama 150 tankerin geçiş yaptığı Boğaz’da yabancı gemiler için kılavuz kaptan zorunluluğu olmamasının büyük bir tehlikeye davetiye çıkardığı görüşünde.

İki okyanusu (Pasifik-Atlas) birbirine bağlayan Panama Kanalı’ndan günde 40, Süveyş Kanalı’ndan ise 74 gemi geçerken İstanbul Boğazı’ndan günde 150 gemi geçiş yapıyor. Bunun yanında her gün bine yakın şehir hatları vapuru seferi ve bin 500 deniz otobüsü ve motor seferi de Boğaz trafiğini oldukça artırıyor. Resmi rakamlara göre son 60 yıl içinde İstanbul Boğazı ve çevresinde 1200 deniz kazası yaşanırken, bu kazaların yüzde 93’ünün kılavuz kaptan almayan gemilerde meydana geldi. Uluslararası Denizcilik Örgütü (İMO), boğazdan geçiş yapan gemilere kılavuzluğu şiddetle tavsiye etmesine rağmen kılavuz alma oranı hâlâ çok düşük kalıyor.

 En tehlikelisi Yeniköy

Bahçeşehir Üniversitesi Türk Boğazları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Saim Oğuzülgen, “Marmara’dan Boğaz’a giren gemi 12, Karadeniz’den giren ise 13 tehlikeli manevra yapmak zorunda. En büyük tehlike de Yeniköy’de. Akıntı ile sürüklenen ve arka tarafı dönen geminin kaptanı bir anda kendisini yalıların önünde bulur.  Geminin hızı, yükü, boyutu ve akıntı durumuna göre davranmak gerekir. Dünyanın hiçbir boğazında havai hatlar gemileri aldatmaz. Ama boğazın üstünden geçen elektrik telleri radarda gemi gibi görünebilir. Tehlikenin farkında olup kaptanlara ve armatörlere riski anlatmalıyız. Indepedenta,  Maddona kazaları bize ders olmalı” diye konuştu.

Boğaz’ın önemli kazaları

14.12.1960: M/T Peter Zoranic (tanker) ile M/T World Hormony (tanker) gemileri çatıştı. Binlerce ton petrol, yandı ve denize aktı, 51 denizci öldü. Demirdeki Tarsus yolcu gemisi yandı.

4.9.1963: Arhangelsk (SSCB) Baltalimanı’nında yalıya çıktı, evinde uyuyan genç kız öldü.

1.3.1966: M/T Luks ve M/T Cransky Oktabr gemileri çatıştı. Binlerce ton ham petrol denize yayılırken Karaköy İskelesi ve Kadıköy vapuru yandı.

15.11.1979: M/T Indepedenta (tanker) ile Evriyalı (kuru yük) gemisi çatıştı. 500 bin ton üzerinden petrol yandı ve denize akarken 41 denizci hayatını kaybetti.

24.9.1985: Meltem Hücumbotu ile Sovyet savaş gemisi çatıştı. Meltem battı 5 denizci şehit oldu.

28.10.1988: M/T Blue Star, Gaziantep tankerine çarptı. 300 ton sıvı amanyok buharlaştı.

14.11.1991: M/V Maddona M/V Rabinino 18 ile çatıştı. Taşıdığı 22 bin koyun ile battı.

13.3.1994: M/T Nassia (tanker) ile M/V Shibroker (dökme yük) gemileri çatıştı. 15 bin ton civarında petrol yanarken denize aktı. 29 denizci yaşamını yitirdi.

Gökhan Karakaş/Milliyet