Meral ÇİNAR - Onur Ömer BİLGİ / Vira Haber

1983 yılından bu yana Kumkapı’da bulunan İstanbul Su Ürünleri Hali, yeni sezon öncesi yapımına 2010 yılında başlanan Beylikdüzü Gürpınar mevkiindeki yeni yerine 24 Ağustos 2015 tarihinde taşındı. Kumkapı’da yaşanan fiziki yetersizlikler göz alınarak yapımına başlanan, adeta bir kompleks gibi düşünülerek su ürünleri hali olarak tasarlanan yeni balık hali ise henüz tamamlanmamış. Kumkapı’daki halin buraya taşınmasına rağmen henüz sadece ofis ve satış alanının yapımı bitirilebilmiş.

Gürpınar’da inşa edilen yeni hal kompleksi denize yapılan dolgu alanı ve iskeleler dahil toplamda 417.532 metrekare ve yıllık 100.000 ton ürün kapasiteye sahip. 50 yıllık ihtiyaca cevap verebilecek modern bir “Su Ürünleri Hali” yapılması planlanmış ve yapımında Avrupa Birliği uyum çalışmaları çerçevesinde asgari teknik ve hijyenik şartlara uygunluk esas alınmış. 136 bin metrekarelik dolgu alanıyla birlikte inşa edilen 417 bin metrekarelik Gürpınar Su Ürünleri Hali’nde 900 metrelik Tali Mendirek, 1282 metrelik Ana Mendirek 300 metrelik İskele ve 50 metrelik 3 adet parmak iskele ile 1 adet gezinti iskelesi bulunuyor. Halde 80 gemi 800 araç ve 250 ton/gün ürün kapasiteli tesis, sosyal donatı alanları da inşa edilmiş.
Tesis bünyesinde; Master Şef Eşliğinde Balık Pişirme Gösteri Merkezi, Restoranlar, Perakende Satış Noktaları, Dinlenme Alanları, Süs Havuzları, Yürüyüş Parkurları, Konferans Salonları, Camii, Banka Otopark vb. gibi sosyal donatı alanlarının planları da mevcut. Buzlama ile ilgili problemler varsa, balıklar hemen soğuk hava depolarına alınarak soğuk hava koşullarında muhafaza ediliyor. Buzlar da deniz suyundan elde ediliyor.
Geleneksel yöntemden elektronik müzayede satış yöntemine geçilmesi planlanan E-Mezat sistemi ile İstanbullulara kalitesi onaylanmış, fiyatı gerçek, tüm hijyen standartlarına uygun, ucuz ve sağlıklı su ürünlerinin sunulması amaçlanmış. Bu sistem için alınan yüzdeler arttırılırken, sistem ise iptal edilmiş.
Gürpınar Su Ürünleri Hali’nin işletmesi ise Emlak Müdürlüğü tarafından ihale yolu ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden ÖZİDAŞ firmasına verilmiş. Taşımacılık, indirme, yükleme, soğuk hava hizmeti ve tüm sosyal alanlarda da ÖZİDAŞ hizmet verecek. İstanbul’un toptan balık alış ve satışı 24 Ağustos 2015’ten itibaren Gürpınar Su Ürünleri Hali’nde yapılırken bizlerde yeni balıkçıların yeni balık hali ile ilgili görüşlerini dinledik.

OSMAN CAN – İstanbul Su Ürünleri Hali çalışanı

Balıkhane çok uzak, esnaf da bu durumdan şikayetçi. Biz burayı istemiyoruz. Kadir Başkan’dan sözünü aldık, inşallah Kumkapı’ya geri taşıyacaklar. Uzaklıktan dolayı esnaf gelmiyor, almamız gereken para toplanamıyor. Gelenler de tezgahlara balıkları yetiştiremiyor. Yollar iyi değil. Gündüz 25-30 dakika süren yol gece 1.5-2 saat sürüyor.
EMRE AYDIN - İstanbul Su Ürünleri Hali çalışanı

Yenikapıda %3 rüsum veriyorduk burada %4’e çıkartıldı. Elektronik mezat sistemi devreye girecek diye kabul etmek zorunda kaldık, fakat öyle bir şeyden eser yok şu anda. Buraya gelirken KDV %1’e düşürülecek denildi bu da olmadı. Çok daha kötüye gidiyor durum. Kiralar da 700-800 liralardan 1600-1700 liraya çıktı. Balıkçılık zaten bu sene yok. Bu sene çok kişi batar. Hamsi de olmadı bu yıl. Kadir Başkan geldi geçenlerde bizi geri taşıyacağını söyledi. Yeni yerden bahsediliyor fakat bizim oraya geçmemiz de iki seneyi bulur. Şimdi orada 30 dönüm hazır bir yer var. 40 dönüm de denizi dolduracaklarını söylediler.

GÖKHAN BİLGİ - İstanbul Su Ürünleri Hali çalışanı

Ben buraya 1-2 kilometre mesafede oturuyorum, benim için sorun değil fakat diğer komisyoncu arkadaşlar için mesafe büyük sorun. Çoğu arkadaş Sultançifliği, Ümraniye gibi buraya uzak noktalarda oturuyorlar. Hadi bizler buralara taşındık ama esnaf ne yapacak? Esnaf saat 6-7 gibi buradan çıktığında Kadıköy tarafına geçmesi 10-11’i buluyor. Bunun daha ilerisi de var. Esnaf da bundan şikayetçi haklı olarak. Artık erken gelip erken kaçmaya çalışıyorlar, yoksa balığı tezgaha yetiştiremiyorlar. Eskiden 12’de balık gelecek diyorduk bekliyorlardı 1’de en geç tezgahlara ulaşıyordu. Şimdi öyle değil. 12’de buradan balık alsalar 3’ten önce tezgahlarda olmaz. O saatten sonra nasıl satıp bitirecek ki o balığı? Buranın en büyük sorunu ulaşım ve trafik, başka bir ana sorunu yok. Balık bu sene zayıf olduğundan satışları fazla etkilemedi. Eğer yoğun bir sezon geçiriyor olsaydık, balıklar elde kalırdı. Tesis olarak çok iyi düşünülmüş fakat daha bitmemiş tesise geldik iş yapmaya çalışıyoruz. Biz buraya geldik buradaki çalışanlar bizi görünce şaşırdı, daha 1 seneniz var dediler. Bir de elektronik mezat sistemi diye birşeyden bahsediyorlar. Bu burada mümkün değil. Norveç’ten örnek alıyorlarmış bu sistemi, ama oradaki denetim mekanizması bizde yok. Bunun teknede denetlenmesi lazım. Kasalar eşit gelmiyor, çünkü kaliteler değişiyor. Bu sistem bizim için zor görünüyor.

‘Halin şehre uzak olması maliyetleri artırdı’

İMEAK Deniz Ticaret Odası Balıkçılık Faaliyetleri Meslek Komitesi Başkanı Murat Kul, yeni taşınılan su ürünleri hali ile ilgili şunları söyledi;
Balıkçılık sektörü Türkiye de gerçekten büyük bir potansiyele sahiptir. Ülkemizin coğrafi konumunu göz önünde bulundurursak, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarım ada olması ve dünyada çok az ülkenin sahip olabileceği, kendine ait bir iç denizin bulunması nedeniyle balıkçılık açısından elverişli bir ülkedir. Balıkçılık sektörü, balığı avlayan tekne, av araçları, avlanan ürünün muhafaza, nakliyesi, işlenmesi ve pazarlama gibi, bir dizi sektörle entegre olmuş ve bu sektörlerin lokomotifi durumundadır. Türkiye denizlerinde avlanan ürünlerin yüzde 70’i İstanbul’da satışa sunulmaktadır. Buna ithal ürünler de eklenirse, İstanbul tüketim ve pazarlamada öncelikli sırada yer almaktadır.
1983 yılından itibaren hizmet veren Kumkapı Su Ürünleri Hali İstanbul’un nüfusunun artması, sanayileşme, trafik derken şehrin ortasında kalmış bir haldi. Teknelerin de büyümesiyle yetmeyen liman kapasitesi nedeniyle bu yıl sıkıntılarla birlikte Gürpınar’a taşındı. Buranın şehre uzaklığı sorunları da beraberinde getirdi ve maliyetler arttı. Çabuk bir şekilde pazarlara gidecek ürünler geç kalmaya başladı. Bu da sektörde sıkıntı yaratıyor. Altyapı tam oluşturulmadan gelinmesi ve yılların vermiş olduğu şehrin ortasındaki yakınlık bölünmelere neden oldu, çalışanlar yaşam alanlarını değiştirmek zorunda kaldı. Bunun oturması zaman alacaktır. Alternatif bir yer gibi çözüm yolları araştırılmalı. 417.00 metrekare alana sahip Avrupa standartlarında Türkiye’ye yakışır bir balık haline sahip olduk, fakat şehrin uzağında kaldık. Tabi ki zaman bizlere yol gösterecek ne kadar ve nasıl devam edip sistemin oluşacağını. Burada balıkçı yarar mı görecek, zarar mı görecek her balıkçının menfaati düşünerek durum tekrar gözden geçirilmeli.
ViraHaber.com