Vira Haber / Özel

Avrupa Konseyi Daimi Temsilciler Komitesi, Avrupa Parlamentosu’yla daha önceden erişilen anlaşmayı uygun buldu. Limanların şeffaflığını artıracak ve tüm Avrupa’da liman hizmetlerine erişim için adil koşullar yaratacak yeni kurallar onaylandı.

Yeni kurallar, limanları daha verimli hale getirmek ve 3 milyona yakın kişinin istihdam edildiği denizcilik sektöründe adil rekabeti temin etmek üzere oluşturuldu. Kurallar, hem karayollarına bir alternatif olarak ve hem de AB dışındaki ülke limanlarına karşı kısa mesafeli deniz taşımacılığını teşvik ederek, Avrupa limanlarının rekabet gücünü yükseltmeyi amaçlıyor.  Tesislerin ve süreçlerin daha rekabetçi hale gelmesi kullanıcılar için de ulaşım masraflarını azaltacak.

Söz konusu reform, trans-Avrupa taşımacılık ağı yönergelerinde listelenen 300’den fazla limana uygulanacak. Bu limanlar, AB ülkelerinin kendi aralarında ve aynı şekilde dünyanın geri kalanıyla yaptığı ticarette önemli bir rol oynuyor. Söz konusu limanlar, AB’nin intermodel taşımacılık zincirinde ve AB’nin çevre bölgelerle ve adalarla bağlantı kurmasında düğüm noktalarını oluşturuyor. AB limanlarından geçen navlunun % 96’sı ve tüm yolcuların % 93’ü söz konusu TEN-T limanlarından geçiyor. Üye devletlerin düzenlemeyi diğer limanlara uygulayıp uygulamamaya karar vermekte ise özgür olduğu belirtiliyor.

Düzenlemeye göre, yük elleçleme ve yolcu hizmetleri finansal şeffaflık kurallarına tabii olacak; fakat erişim hükümlerinden muaf olacaklardır. Yani üye devletler bu hizmetleri nasıl organize edeceklerine, Adalet Divanı içtihatlarına uygun olarak karar vermekte özgür olmaya devam edecekler. 

Liman hizmeti ve altyapı ücretleri daha şeffaf hale gelecek

Söz konusu reform, liman hizmeti ücretlerini ve altyapı ücretlerini daha şeffaf hale getirecek. Aynı şekilde, devlet, liman ve liman hizmeti işletmecileri arasındaki finansal ilişkinin şeffaflığını da artıracak. Örneğin, bir liman yönetiminin kamu fonu alması durumunda, bahse konu fonu nasıl kullandığını göstermek için ayrı hesaplar tutması zorunlu hale gelecek.

Taslak düzenleme, AB’de liman hizmetlerine erişime yönelik açık koşullar koyan bir çerçeve oluşturarak yasal belirsizlikleri azaltıyor ve eşit koşullar oluşturuyor.

Avrupa’nın liman sektöründeki çeşitliliği ve üye devletlerin kendilerine özgü koşulları dikkate almak amacıyla, üye devletler ve liman yönetimleri, liman hizmetlerinin sağlanması için belirli asgari gereklilikleri uygulayabilir ve düzenlemede belirtilen sınırlı sayıdaki durumlarda hizmet sağlayıcılarının sayısını azaltabilirler. Asgari gereklilik, örneğin ilgili limanın bulunduğu üye devlette yürürlükte bulunan sosyal güvenlik ve çalışma hukukuna uyum sağlanmasıyla alakalı olabilir.

Üzerinde anlaşmaya varılan söz konusu metnin, hukuki-dilsel açıdan tamamlanmasını takiben, önce Avrupa Parlamentosu tarafından ve daha sonra Avrupa Konseyi tarafından resmi olarak onaylanması gerekiyor. Söz konusu prosedürün sene sonundan önce tamamlanması bekleniyor. Düzenleme AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe girecek. Zaman ile sınırlı olan mevcut sözleşmeler anılan düzenlenmeden etkilenmeyecek, ancak zaman ile sınırlı olmayan sözleşmelerin Temmuz 2025’e kadar uyumlaştırılması zorunludur.