Avrupa Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, denizlerin güvenli kullanılmasını sağlamak ve deniz sahasını yeni tehditlere karşı korumak için geliştirilmiş bir Avrupa Deniz Güvenliği Stratejisi’ne ilişkin Ortak Tebliğ'in ve bu kapsamda söz konusu Stratejinin uygulanması için güncellenmiş bir Eylem Planı’nın kabul edildiği bildirildi.

Konuyla ilgili yetkili AB makamları tarafından yapılan açıklamada; deniz güvenliğinin AB ve Üye Devletleri için hayati öneme sahip olduğu, küresel ticaretin %80'den fazlasının deniz yoluyla yapıldığı ve dünyadaki petrol ve gazın yaklaşık üçte ikisinin ya denizde çıkarıldığı ya da deniz yoluyla taşındığı, küresel veri akışlarının %99'unun deniz altı kabloları aracılığıyla iletildiği, bu yüzden küresel denizcilik alanının, okyanusların tam potansiyelinin değerlendirilmesi ve sürdürülebilirliğe ulaşılması için güvenliğin sağlanmasının zorunda olduğundan hareketle AB’nin deniz güvenliğini hem sivil hem de askeri olarak geliştirmek için elindeki birçok aracı güçlendirmeye çalıştığı ifade edildi.

Yapılan açıklamada devamla, denizcilikte yeni tehditlere uyum sağlanması açısından 2014 yılında EUMSS’nin kabul edilmesinden bu yana güvenlik tehditleri ve güçlüklerinin katlanarak arttığı ve bunların yeni ve gelişmiş eylemleri gerektirdiği belirtildi.  Bu kapsamda, korsanlık, denizde silahlı soygun, göçmen kaçakçılığı ve insan, silah ve uyuşturucu kaçakçılığı ve terörizm gibi uzun süredir devam eden yasa dışı faaliyetlerin kritik sorunlar olmaya devam ettiği ifade edilerek yeni ve gelişen tehditlerle birlikte, artan jeopolitik rekabet, iklim değişikliği ve deniz ortamının bozulmasıyla oluşan sorunlar ve siber saldırılarla mücadele edilmesi gerektiği vurgulandı.

Bu doğrultuda, 2023 yılı itibarıyla güncellenen EUMSS’nin AB'nin denizdeki çıkarlarını korumak için harekete geçmesine yönelik bir çerçeve olduğu, güncel stratejinin okyanusların sürdürülebilirliğini ve biyoçeşitliliğin korunmasını sağlarken uluslararası barış ve güvenliğin yanı sıra uluslararası kural ve ilkelere saygı duyduğu ve Stratejinin, AB ve Üye Devletleri tarafından kendi yetkileri doğrultusunda uygulanacağı bildirildi.

Strateji doğrultusunda yayınlanan Ortak Tebliğ ve Eylem Planı’nın AB'nin çıkarlarını gözetecek birkaç entegre eylemi içerdiği ve bunu sağlamak adına aşağıda yer alan altı stratejik hedef kapsamında eylemlerin hızlandırılacağı duyuruldu.

• Denizde faaliyetler artırılacaktır. Eylemler AB düzeyinde deniz tatbikatları düzenlemeyi, Avrupa deniz havzalarında daha fazla sahil güvenlik operasyonları geliştirmeyi, Koordineli Deniz Varlıkları konseptinin uygulanması için yeni deniz ilgi alanları belirlemeyi (Üye Devletlerin belirli bölgelerde mevcut deniz ve hava varlıklarının koordinasyonunu geliştirmeye yönelik bir araç) içermektedir.

• Ortaklarla iş birliği yapılacaktır. Eylemler, AB-NATO iş birliğini derinleştirmeyi ve başta BM Deniz Hukuku Sözleşmesi olmak üzere denizde kurallara dayalı düzeni sürdürmek için ilgili tüm uluslararası ortaklarla iş birliğini hızlandırmayı içermektedir.

• Denizcilik alanında farkındalığa öncülük edilecektir.  Eylemler, kıyı ve açık deniz devriye gemisi gözetiminin güçlendirilmesini ve ortak bilgi paylaşım ortamının (common information sharing environment-CISE) güçlendirilmesini içermektedir. Bu eylem ilgili ulusal ve AB makamlarının güvenli bir şekilde bilgi alışverişinde bulunabilmesini sağlamak amacıyla yapılacaktır.

• Riskler ve tehditler yönetilecektir. Eylemler, sivil ve askeri aktörleri içeren düzenli deniz tatbikatları yapmayı, kritik deniz altyapısını ve gemileri (yolcu gemileri dahil) fiziksel ve siber tehditlerden izlemeyi, korumayı ve denizde patlamamış mühimmat ve mayınlarla mücadele etmeyi içermektedir.

• Yetenekler artırılacaktır. Eylemler arasında denizcilik alanındaki savunma teknolojileri için ortak gereksinimlerin geliştirilmesi, Avrupa yeni nesil savaş gemisi (new class of warship) gibi projeler üzerindeki çalışmaların hızlandırılması ve denizaltı karşıtlığıyla mücadele yeteneklerinin geliştirilmesi yer almaktadır.

• Özellikle denizciliğin sivil tarafında hibrit ve siber güvenlik niteliklerini artırarak AB dışı ortaklara açık eğitim programları yürütülecektir.

Güncel EUMSS’nin yayınlanmasının ardından Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (European Community Shipowners’ Association-ECSA) tarafından açıklamada da Avrupa denizcilik endüstrisinin güncellenmiş EUMSS ve ona bağlı Eylem Planını memnuniyetle karşıladığı ve güncellenen stratejinin AB'nin hızla gelişen jeopolitik bağlamda küresel bir deniz güvenliği sağlayıcısı olarak rolünü güçlendirme taahhüdünü pekiştirdiği belirtildi.

ECSA tarafından yapılan açıklamada devamla, denizdeki ekonomik faaliyetlerin korunması, AB ve Üye Devletlerinin, vatandaşlarının ve ortaklarının çıkarlarının korunması için çok önemli olduğu, bu nedenle ECSA’nın, yeterli deniz ve hava varlıkları sağlayarak  AB NAVFOR Atalanta gibi AB deniz operasyonlarını güçlendirme hedefini desteklemekte olduğu, AB Koordineli Deniz Varlıkları (Coordinated Maritime Presences-CMP) konseptinin Gine Körfezi'ndeki pilot aşamasından öğrenilen derslere dayanarak sinerji yaratabileceği ve varlıkların ortaya çıkan tehditlere yanıt vermek için esnek ve verimli bir şekilde konuşlandırılabileceği, bu bağlamda denizcilik sektöründe dijital ve hibrit tehditlerin ele alınmasının yanı sıra altyapı ve açık deniz kurulumlarının dayanıklılığını artırmaya yönelik yapılan vurgunun da memnuniyetle karşılandığı ifade edildi.

Buna ilaveten, güncellenen Stratejinin güvenlik ve denizcilik alanında farkındalığı arttırma konusunda bölgesel ve uluslararası ortaklar arasındaki iş birliğinin önemini özellikle vurguladığı ve Avrupa denizcilik endüstrisinin, yeni İletişim ve Eylem Planının hedeflerine katkıda bulunmak için AB ortaklarıyla mükemmel bir iş birliğini geliştirmeye kararlı olduğu bildirildi.

Vira Haber