Ağırlıkları 40 ila 70 ton arası değişen bu hayvanlar,180 metre derinliğe dalıyor, siğile benzer yumrularla kaplı kafalarını deniz tabanına sürtüyorlar; bazen baş aşağı yüzüyorlar; batık gemiler kadar kocamanlar, sıcakkanlılar ve yeryüzündeki en büyük gelgit akıntıları yanlarından geçip giderken onlar, soğukta ve sonsuz karanlıkta nefeslerini tutuyorlar. Ve sonra, bir mağarayı andıran kocaman ağızlarını açıp, akıntılar besinleri sürükleyip dosdoğru içeri taşısın diye bekliyorlar.

Bilim dünyası bu hayvanları "iyi -veya gerçek- buz balinası" diye adlandırıyor. Bu ad, içinde derin bir ironi barındırıyor; çünkü balinacıların onları, öldürmek için doğru balina olarak seçmesinden geliyor. Bir zamanlar, sığ kıyıları tercih eder, limanların yakınından geçer, yavaş yüzer ve genelde yüzeyde oyalanırlardı. Bu nitelikleri, zıpkınla kolayca avlanmalarına olanak sağlar ve olağanüstü kalın yağ tabakaları sayesinde öldükten sonra da su yüzeyinde kalıp batmamaları, av işini kolaylaştırırdı -balinacılar da işte bu tabakadan yağ elde ederdi. Eski Dünya'da, Karanlık Çağlar'dan Rönesans'a, bu büyük balinalar kandilleri için, ticari amaçlı avlanmıştı. On altıncı yüzyıla gelindiğinde Avrupalılar, Kuzey Atlas Okyanusu'nun doğu kesimindeki balinaların çoğunu öldürmüş, Kuzey Amerika kıyısına yönelmişti.

Sosyete, balenin korselerde, şık elbiselerde, şemsiyelerde ve kamçılarda kullanılmasını uygun görmüştü. New England bölgesindekiler balen balinasını öldürme işine girdiklerinde, peşine düştükleri, onlardan geriye kalan artıklardan başka bir şey değildi. 5 bin kadarı da New England sakinlerinin elinde yaşamını yitirdi ve bu kez nedenlerden biri de balenin değerinin, yağının da önüne geçmesiydi. Her biri iki-üç metre uzunluğunda, ince saçaklı bu sert ama esnek maddenin yüzlercesi şeritler halinde üst çeneden sarkar. Bunlar, bu devlerin yedikleri minicik kabukluları sudan süzmelerine olanak veren devasa bir süzgeç oluşturur -erişkin bir balinanın günlük gereksinimi olan en az 400 bin kaloriye ulaşmak için pire boyundaki kopepodlardan bir milyar adedi gerekir ve balinanın beden kütlesinin avınınkine oranı, 50 milyarda birdir. Yirminci yüzyıl başlarında bu türün sağ kalan birey sayısı, olasılıkla 100'ü bulmuyordu. Ve ticari amaçlı zıpkın avcılığı 1935'e dek yasaklanmadı.

virahaber.com