İsrail ordusunun Gazze’ye yardım götüren Özgürlük Filosu’na uluslararası sularda düzenleyip dokuz Türk’ü öldürdüğü saldırıyla ilgili askeri soruşturmada, ‘baskında operasyonel ve istihbarat hatası yapıldığı’ belirtilse de operasyon haklı bulundu.

Eski Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Giora Eiland başkanlığında emekli askerlerden oluşan askeri komisyon, 31 Mayıs’ta Mavi Marmara gemisinin hedef alındığı baskınla ilgili soruşturmayı tamamladı. Öncesinde İsrail basını komisyonun suçu Deniz Kuvvetleri Komutanı General Eliezer Marom ve donanma istihbaratına yıktığını yazmışken dün açıklanan raporda, planlama ve uygulamada üst düzeyde kısmen hatalar yapıldığı belirtildi. Hatalardan sorumlu tutulan yetkililerin istifa etmesi, ordudan atılması ya da disiplin cezası verilmesi çağrısı yapılmazken gemiyi askeri operasyonla kontrol altına almaktan başka seçenek olmadığı savunuldu. Donanmanın bilgi toplamak için Mossad ve diğer istihbaratlarla yeterince işbirliği yapmadığı eleştirisi yer aldı. Gemi gönderme duyurusu yapıldıktan sonra Mavi Marmara gemisinin sahibi İnsani Yardım Vakfı (IHH) ve vakfın Türk hükümeti ile bağları hakkında gerekli istihbaratın toplanmadığına dikkat çekildi.

‘Havadan indirilmeyebilirdi’

Yine de ‘operasyonel başarısızlık ya da umursamazlık değil operasyonel hatalardan bahsedilebileceği’ vurgulandı. En büyük kusur olarak yardım gönüllüleri arasında havadan komandoların indirilmesi zikredil ama baskına katılan komandolarda kusur bulunmadı. ‘Güvertede düzinelerce eylemci görüldükten sonra havadan komandolar indirilmeyebilirdi’ denildi. Bu aşamada geminin kontrolünü ele geçirmek için alternatif plan olması gerektiği belirtilerek ‘Donanma bir B Planı hazırlamalıydı’ denildi. Ayrıca donanmanın öncesinden gemiyi durduracak teknik imkanlar edinmesi gerektiği ama böyle bir hazırlık iki yıl alacağından gemiye asker çıkarmadan başka seçenek kalmadığı savunuldu.

‘Kritik iddia: Kurşun bizim değil’

İsrail ordusu, saldırı sonrası açıklamasında eylemcilerin askerlerin ellerinden aldığı silahlarla ateş açtığını öne sürmüşken rapordaki şu kritik iddia yer aldı: ‘Yaralanan askerlerden birinin dizinden çıkartılan kurşun donanmanın kullandığı silahlardan ateşlenmedi.’ Ancak gemideki bir ABD’li gönüllü, askerlerden ele geçirilen silahların şarjörlerini bizzat kendisinin boşalttığını va ardından gönüllüler tarafından denize atıldığını anlatmıştı. Raporda operasyonun bazı bölümleri de övüldü.

Şayetet 13 özel birliğine ait komandoların, gönülleri eline geçen ‘üç yaralı askeri 40 dakikada başarıyla kurtarıp tahliye ettiği’ belirtildi. Komandoların gerçek mermi kullanılması da kendi yaşamları tehlikeye girdikten sonra güce başvurdukları gerekçesiyle ‘haklı’ bulundu. Eiland, raporu sunarken “Güvertede ellerinde soğuk silahlar (bıçak vs.) bulunan onlarca insan varsa ve askerleri öldürmeye kast ediyorlarsa öldürülmeyeceklerini garanti edemeyiz” dedi. Eiland, yüksek rütbeli bazı askerlerin aldığı ‘yanlış kararlar’ın, operasyonun beklenen şekilde gerçekleşmemesine yol açtığını kaydederken, raporu hazırlayan komisyonun askeri bir komisyon olduğunu politikacıların davranışlarını yargılama yetkisinde olmadıklarının altını çizdi. İsrailli komutan “Bazı hatalar söz konusu komutanların... Ancak bir ihmal olduğunu sanmıyorum” diye konuştu.

‘İnsan dolu gemiye asker inmez’

Türkiye’nin uluslararası soruşturma çağrısını bertaraf için İsrail’in eski Yüksek Mahkeme yargıcı Yakop Tirkel başkanlığında kurduğu sivil komisyon ise çalışmalarını sürdürüyor. Operasyonlara katılan askerleri ve İsrail hükümetinden yetkilileri sorgulama yetkisi tanınmayan komisyon, askeri soruşturmadan çıkan bu sonuçları esas alacak.

Donanmadan emekli bir korgeneral ise, “İnsan dolu bir geminin güvertesine hiçbir şartta, asla asker indirilmez. Sorumluluğun tümü Deniz Kuvvetleri’nde, başarısız oldular. Donanma komutanı kesinlikle bedel ödemeli; ya istifa etkeli ya da ordudan atılmalı. Bütün İsrail devleti bedel öderken o görevine devam edemez” dedi.

Radikal