Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı Suat Hayri Aka ile yaptığımız röportajın son bölümünde LNG, Kutup Kodu ve insansız gemiler konusunu görüştük. Aka Türkiye’nin dünyanın en çok LNG ithal eden ülkelerinden biri olduğuna dikkat çekerek LNG taşımacılığının önemine vurgu yaptı.

LNG, Kutup Kodu ve insansız gemiler bizi hangi noktaya götürecek? Dünyada şu anda LNG konusu gündemde. Aslında Türkiye’de de bununla ilgili bazı yatırımlar yapılmaya başlandı. Bu konuda sizin öngörünüz nedir?

LNG giderek önem kazanmaya başladı. Türkiye dünyanın en çok LNG ithal eden ülkelerinden biri, ama daha çok boru hatlarını ağırlıklı şekilde kullanıyoruz. Son dönemlerde LNG lojistiğinde çeşitlendirmeye gidildi. Katar’dan, Cezayir’den; başka ülkelerden hatırı sayılır miktarlarda LNG, deniz yoluyla da taşınmaya başlandı. Yavaş yavaş Türkiye’de de LNG taşımacılığı daha dikkat çeker ve daha ihtiyacı fark edilir hale geldi. İzmir’de bir operatör, FSRU dediğimiz enerjinin depolanması, sevkiyata hazır hale getirilmesi ve pompalanması için bir alt yapı kurdu. Bir firma LNG gemisi siparişi verdi. BOTAŞ’ın bildiğim kadarıyla benzer araştırmaları var. Yavaş yavaş Türkiye’de LNG taşımacılığı ön plana çıkmaya başladı. Bunu memnuniyetle izliyoruz ve bu tip çalışmaları destekliyoruz. Gemi inşaatında da, taşımacılıkta da LNG zirve noktasıdır. Hem emniyet, hem de teknoloji açısından ulaşılabilecek en üst düzeydir.

İnsansız gemi inşası gündemde… Japonya ve Danimarka bu tip gemileri inşa etmeye başladı. Bir taraftan dünyada gemi adamı ihtiyacı var derken, bir taraftan bu tür çalışmalar var. Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Mutlaka bu çalışmaları desteklemek lazım diye düşünüyorum. Dünyanın gidişatı bunu gerektiriyor. Biliyorsunuz mahrumiyeti çok yüksek bir iş kolu. Dünyada giderek bir gemi adamı açığı hissedilmeye başlandı. Bu açık sürekli büyüyor. Bazı ülkeler de bu açığı kapatmak üzere çok önemli adımlar atıyorlar. Filipinlerde, Türkiye de önemli gemi adamı yetiştiren ülkelerden biridir, ancak dünyada refah seviyesi geliştikçe, toplumlar kalkındıkça denizde çalışma oranı giderek azalacak gibi gözüküyor. Buna yönelik de, kısa vadede olması söz konusu değil, ama uzun vadede insansız deniz araçlarının gerçekleştirilebiliyor olması bu sorun için bir çözüm yolu olarak düşünülebilir. Ben yine de yakın ve orta vadede bunun söz konusu olmayacağını düşünüyorum. Biz gemi adamı yetiştirmeye, ama iyi niteliklerde yetiştirmeye gayret etmeliyiz.

Kutup Kodu da ileride önemli bir konu olarak karşımıza çıkacak…

Bilindiği üzere IMO’ya göre Kutup Kodu, iki kutbu çevreleyen soğuk sularda faaliyet gösteren gemiler için tasarım, inşa, teçhizat, işletme, eğitim, arama-kurtarma ve çevresel konuları içermektedir. Arktik ve Antarktika sularında faaliyet gösteren gemilerin, Kutup Gemisi Sertifikası’na sahip olmak için ihtiyaç duydukları güvenlik standartlarına ulaşmasını sağlama hedefine dayalı bir yaklaşımı vardır. Bu konuda şimdiden denizcilik alanında hizmet veren tüm üreticilerimizin gerekli hazırlıkları yapması önem arz etmektedir. Bu konuda ülkemiz için gurur verici olan Türkiye Bilimsel Araştırma Üssü’nden bahsetmek isterim. Cumhurbaşkanlığımız himayelerinde, İTÜ Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (İTÜ PolReC) koordinasyonunda, 4 farklı üniversiteden 9 kişilik bir Türk bilim ekibi, bir ay süre ile (24 Şubat - 4 Nisan 2017) Antarktika'da hem bilimsel çalışmalar yürütüp, hem de Türk Antarktika Bilim Üssü'nün kurulabileceği alanlar için ön fizibilite çalışmalarını yürüttü. Ulusal Türk Antarktika Bilim Seferi 1 (TAE-1) kapsamında yaklaşık 2.000 deniz mili rota üzerinde, 45 farklı noktadan numune alınıp, iki milyon metrekare haritalama yapılıp, 17 topografik ölçüm ve 38 farklı alanda gözlemler yapıldı. Ekibimiz 4 Nisan gecesi Türkiye'ye sağ salim döndü, 5 Nisan günü Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi.

Son olarak sektöre nasıl bir mesaj vermek istersiniz?

Bu alanda denizcilik denilince farklı alt başlıklarda bunu cevaplamak isterim. Tersanelerimiz için daha yenilikçi ve çevreci yaklaşımlarla faaliyetlerini sürdürmeleri ve bir marka olmaları gerekiyor. Çok sıkı rekabet koşullarında uluslararası rakiplerinizden sıyrılıp farklı, ekonomik ve zamanın etkin kullanıldığı hizmetler sunması gerekiyor. Gemi adamlarımızın mesleki ve lisan yeterliliklerini uluslararası standartlara taşımaları gerekiyor. Gemi işletmelerimizin yük akışlarını, dünyadaki gelişmeleri ve onun yük intikali açısından getirilerini izlemelidir. Algıları açık tutmak ve fırsatları çok iyi değerlendirmek gerekir.

Vira Haber