Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgeler, Yedikıta'nın Mart ayı sayısında yayınlandı. Türk basınında ilk defa yayımlanan belgeler, proje hakkında ayrıntılı bilgiler içeriyor.

Bin 500 metre uzunluğundaydı

Arşiv Uzmanı Kasım Hızlı’nın kaleme aldığı araştırmaya göre, Joseph Isella isimli mühendis, bölgede yaptığı saha araştırması sonucunu 22 Şubat 1879 tarihinde dönemin padişahı II. Abdülhamid Han’a sundu. Çanakkale Boğazı’nın en dar yerine kurulacak bin 500 metre uzunluğundaki metal köprüyle sadece Gelibolu Yarımadası Anadolu’ya bağlanmayacak, İstanbul ve İzmir gibi iki önemli ticaret şehri de demiryolu üzerinden irtibatlandırılacaktı.

İstanbul-İzmir arası 18 saat kısalacaktı

Üstelik bu hat sayesinde iki büyük liman şehri arasındaki ulaşım 18 saat kısalıyordu. Proje hayata geçtiği takdirde deniz yoluyla 37 saat süren İzmir-İstanbul arası, tren yoluyla 19 saate inecekti.

İnşa edilecek demiryolunun uzunluğu İzmir dâhil 430 kilometre olacaktı.

Birkaç yılda amorti

Demiryolunun ana maliyeti 173 bin 940 kese idi. Körfez ve körfeze dair işler içinse 195 bin 652 kese harcanacaktı.

Belgelerde yer alan diğer bir anekdota göre ise bu hat inşa edilebilseydi birkaç sene zarfında yapılan masraf karşılanacağı gibi 300 keseye yakın bir gelir elde edilecekti. Bunun yanında bölgenin refah ve stratejik önemi artarak ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktı.

Projenin diğer bir önemli maddesi de Saroz Körfezi’ne yeni bir liman inşasıydı. Bu liman, Avrupalı emsalleriyle rekabet edecek büyüklükte ve donanımda olacaktı.

Proje neden gerçekleşmedi?

Osmanlı’nın içinde bulunduğu iç ve dış karışıklıklar sebebiyle proje hayata geçirilemedi. Proje rafa kaldırıldı ve tozlu raflarda unutuldu.

ViraHaber.com